Ένα καταφύγιο αλλιώτικο από τ’ άλλα!

Μια σταθερή και ήρεμη φωνή απάντησε στη γραμμή και το τηλεφωνικό ραντεβού κλείστηκε για την επόμενη μέρα. Συνεπής και ευγενική, πρόθυμη να απαντήσει σε κάθε μας ερώτηση, η κοινωνική λειτουργός κυρία Κατερίνα Τσακμάκη από το “Καταφύγιο Γυναίκας”, μας μιλάει για ένα καταφύγιο, αλλιώτικο από  τ’ άλλα.

Κατερίνα να ξεκινήσουμε λίγο ενημερώνοντας τον κόσμο για το πώς περίπου γίνεται η διαδικασία όταν έρχεται σε εσάς μια γυναίκα, θύμα ενδοοικογενειακής βίας; Η γυναίκα αυτή πρέπει να πάει πρώτα στο νοσοκομείο ή να έρθει πρώτα σε εσάς;
Καταρχάς, η γυναίκα είναι καλό σε περιπτώσεις σωματικής βίας να πάει στο νοσοκομείο ώστε να της παρασχεθεί  η απαραίτητη περίθαλψη και να λάβει μια ιατρική γνωμάτευση, η οποία θα πιστοποιεί πως έχει δεχτεί κακοποίηση και ενδεχομένως να χρησιμοποιηθεί από τη γυναίκα στο μέλλον (π.χ. σε δικαστήριο). Δεν είναι απαραίτητο να πάει πρώτα στο νοσοκομείο και έπειτα να έρθει σε εμάς, διότι εμείς σε κάθε περίπτωση θα την ενημερώσουμε για τις πρώτες κινήσεις.

Κατόπιν σε εμάς, μια γυναίκα θα βρεί συμβουλευτική και νομική υποστήριξη και όσον αφορά το κομμάτι της φιλοξενίας, την παραπέμπουμε σε κάποιον από τους ξενώνες που συνεργαζόμαστε.

Πόσο μένει μια γυναίκα σε έναν ξενώνα;
Μέχρι τρείς μήνες αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να πάρει και παράταση.

Μια γυναίκα που δεν είναι θύμα σωματικής αλλά ψυχολογικής βίας, πώς πρέπει να κινηθεί;
Παίρνει τηλέφωνο στο Καταφύγιο Γυναίκας και της κλείνουμε κάποιο ραντεβού. Στη πρώτη συνάντηση την ενημερώνουμε για τις υπηρεσίες και κατόπιν κάνει μια αίτηση για ψυχοκοινωνική στήριξη. Υπάρχει ατομική και ομαδική ψυχολογική υποστήριξη.

Μια γυναίκα που μπορεί να έρθει ταραγμένη, συνήθως στην αρχή, υποστηρίζεται ψυχολογικά στοχεύοντας αρχικά στην αποφόρτισή της. Η επιλογή του πλαισίου ψυχολογικής στήριξης, δηλαδή ατομικό ή ομαδικό, γίνεται από την ίδια τη γυναίκα. Η ψυχοσύνθεση κάθε ατόμου και οι ανάγκες του είναι διαφορετικές, έτσι επιλέγει και τον τρόπο με τον οποίο θέλει να λάβει υποστήριξη.

Εκτός από ψυχολογική, παρέχετε και νομική υποστήριξη, σωστά;
Βεβαίως! Στο “Καταφύγιο Γυναίκας” υπάρχει πρόγραμμα νομικής υποστήριξης ενημερωτικού χαρακτήρα. Οι δικηγόροι μας,  ενημερώνουν τις γυναίκες που έρχονται εδώ για τα δικαιώματά τους και σε περίπτωση που χρειάζονται δωρεάν νομική εκπροσώπηση, επειδή συνεργαζόμαστε με τους δικηγορικούς συλλόγους, τις παραπέμπουμε στον δικηγορικό σύλλογο της περιοχής τους.

Έχουν έρθει για βοήθεια γυναίκες-θύματα κακοποίησης που τελικά γύρισαν πίσω στο σπίτι τους;
Κοίτα, έτσι κι αλλιώς, οι γυναίκες που απευθύνονται στο “Καταφύγιο Γυναίκας”, δεν αισθάνονται πάντα έτοιμες να φύγουν από το περιβάλλον κακοποίησης…..

Απευθύνονται σε εμάς, γυρίζουν στο σπίτι τους και μέσα από τις πληροφορίες που δέχονται αλλά και από ένα σχέδιο ασφαλείας που εφαρμόζουμε από κοινού, προετοιμάζονται σταδιακά. Γενικότερα τα πισωγυρίσματα μιας γυναίκας που κακοποιείται, μπορεί να είναι αναρίθμητα, γιατί πάντα έχει την ελπίδα ότι ο σύντροφος θα αλλάξει. Συνήθως έπειτα από ένα επεισόδιο βίας…  υπάρχει μια περίοδος μεταμέλειας όπου ο άντρας δείχνει μετανιωμένος και η γυναίκα δίνει ευκαιρίες ή μπορεί η γυναίκα να μην φεύγει άμεσα επειδή κάνει υπομονή ή φοβάται τι θα πεί ο κόσμος ή για λόγους οικονομικής ανασφάλειας.

Συγκεκριμένα:

• 131 γυναίκες επισκέφτηκαν τα γραφεία της Οργάνωσης για να επωφεληθούν από  τις παρεχόμενες υπηρεσίες.
• 117 γυναίκες έλαβαν υπηρεσίες στα γραφεία της Οργάνωσης.
• 14 γυναίκες δεν επικοινώνησαν ξανά ή ακύρωσαν την προγραμματισμένη συνάντηση με τον κοινωνικό λειτουργό για άγνωστους λόγους.
• 147 άτομα – γυναίκες  εξυπηρετήθηκαν τηλεφωνικά ή παραπέμφθηκαν σε άλλους φορείς ή υπηρεσίες είτε λόγω χιλιομετρικής απόστασης, είτε το αίτημα τους δεν ήταν συναφές με τις υπηρεσίες της Οργάνωσης.

Παρατηρείται, πως το μεγαλύτερο μέρος του συνόλου των 117 γυναικών, οι οποίες έλαβαν κάποια υπηρεσία από το Καταφύγιο Γυναίκας, είναι ελληνίδες (89%) και ηλικίας 30 έως 59 ετών (83,7%). Το 66,7% των γυναικών είναι έγγαμες και έχουν παιδιά (91,5%), όπου κατά το ήμισυ των περιπτώσεων είναι ανήλικα. Όσο αφορά το μορφωτικό επίπεδο, το 93,2% των εξυπηρετούμενων προέρχεται από τη μεσαία ή ανώτερη/ανώτατη εκπαιδευτική βαθμίδα. Το 42,7% των γυναικών εργάζεται με κάποια μορφή απασχόλησης[1], ενώ το 37,6% επί του συνόλου, αναφέρει την ύπαρξη οικονομικής ανεξαρτησίας. Τέλος, προκύπτει πως η πλειοψηφία των γυναικών διαθέτει  υποστηρικτικό περιβάλλον (συγγενικό / φιλικό) και κάποιο άλλο χώρο διαμονής (προσωρινής / μόνιμης) σε περίπτωση φυγής από το περιβάλλον κακοποίησης.

Συνολικά, οι υπηρεσίες του «Καταφυγίου Γυναίκας» για το 2013, με βάση τον αριθμό των εξυπηρετούμενων αφορούν σε:

• 133 ώρες Ψυχοκοινωνικής στήριξης
• 574 ώρες Ψυχολογικής υποστήριξης
• 62 ώρες Νομικής συμβουλευτικής

Επιπλέον, αξίζει να σημειωθεί ότι ένας μεγάλος αριθμός ατόμων, που επικοινώνησε μέσω email, κοινωνικών δικτύων ή ζωντανής συνομιλίας η οποία παρέχεται από την ιστοσελίδα μας, δεν έχει καταγραφεί.

Έχει έρθει ποτέ άντρας στο Καταφύγιο Γυναίκας, να ζητήσει βοήθεια;
Ναι, αλλά όχι επειδή ήταν θύμα ενδοοικογενειακής βίας αλλά επειδή ο ίδιος κακοποιούσε τη γυναίκα του και ήθελε να βοηθηθεί. Αρκετοί άντρες έχουν καταφύγει σε εμάς επειδή αναγνώρισαν το πρόβλημά τους είτε επειδή η γυναίκα τους, απείλησε πως θα φύγει είτε επειδή και οι ίδιοι αισθάνονται ότι ταλαιπωρούνται ψυχολογικά.

Το Καταφύγιο Γυναίκας, παρέχει και συμβουλευτική ζευγαριών διότι είναι χαρά μας τα ζευγάρια να τα ξαναβρίσκουν και να ζούν αρμονικά, αυτός εξάλλου είναι και ένας από τους στόχους μας.

Σε περίπτωση που το παιδί είναι θεατής ενός τέτοιου ή πολλών τέτοιων επεισοδίων, καλείται ως μάρτυρας;
Δεν το γνωρίζω αυτό, εξαρτάται από την ηλικία, σίγουρα όμως ένα παιδί-θεατής, είναι και αυτό θύμα της βίας. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως μόλις επιστρέφει η ηρεμία στο οικογενειακό περιβάλλον, αμέσως αυτή η ηρεμία διοχετεύεται και στο παιδί. Όπως αντίστοιχα και δυστυχώς γίνεται και με τη βία.

Υπάρχει δυνατότητα ανάλογης υποστήριξης και στους άντρες;
Μέχρι στιγμής υπάρχει η συμβουλευτική γυναικών και ζευγαριών. Είμαστε όμως σε σκέψεις να στελεχώσουμε μια ανάλογη υπηρεσία για τους άντρες-θύτες , δηλαδή ένα πρόγραμμα ατομικής υποστήριξης αντρών που κακοποιούν. Θεωρούμε ότι τόσο η ενημέρωση και πρόληψη όσο και η δημιουργία τέτοιων υπηρεσιών μπορούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα από τη ρίζα του.

Συνήθως ασχολούμαστε με τις συνέπειες της βίας και σπανιότερα με την αιτία, δεν αναρωτιόμαστε γιατί αυτός ο άντρας χτυπάει; Γιατί να υπάρχει αυτή  η βία; Ξέρεις και ο άντρας-θύτης συχνά, ταλαιπωρείται ψυχολογικά και χρειάζεται βοήθεια και για να μην βλάπτει τους άλλους αλλά και για να μην βλάπτει τον εαυτό του. Ελπίζουμε σύντομα να στελεχώσουμε την υπηρεσία υποστήριξης ανδρών που επιθυμούν να δεχτούν βοήθεια.

Ειλικρινά, μετά από μια τέτοια εμπειρία, υπάρχει επιστροφή; Γίνεται μια γυναίκα να επιστρέψει, να ξεχάσει, ο άντρας της να σταματήσει να τη χτυπάει και να είναι όλα καλά;
Κοίτα, εξαρτάται από τη ψυχοσύνθεση της γυναίκας, από την επαγγελματική βοήθεια που θα δεχτεί και εκείνη αλλά και ο σύντροφος ή ο σύζυγός της και σίγουρα από το βαθμό και την ένταση της βίας. Για παράδειγμα, αν έχουν συμβεί 1-2 επεισόδια ελαφράς μορφής (π.χ. ένα χαστούκι) ναι μπορεί το ζευγάρι με την κατάλληλη βοήθεια να  το αντιμετωπίσει αποτελεσματικά, να τα ξαναβρεί και να είναι καλά μαζί. Όμως η βαριά μορφή βίας, η βία που συμβαίνει για χρόνια, αφήνει σοβαρά ψυχικά τραύματα.

Ξέρεις, πολλές κακοποιημένες γυναίκες μένουν σε μια τέτοια σχέση, επειδή θεωρούν υπεύθυνο τον εαυτό τους. Επειδή θεωρούν ότι εκείνες φταίνε και δεν αναγνωρίζουν την ευθύνη του θύτη. Σκέψου ότι πολλές γυναίκες, μπορεί να είναι κακοποιημένες σε μεγάλο βαθμό και όμως να μην θεωρούν τον εαυτό τους κακοποιημένο. Κάποια στιγμή όμως, οι γυναίκες- θύματα αυτής της βίας, της έντονης και μακροχρόνιας βίας, δεν προσπαθούν να βρούν τρόπους να ξαναγυρίσουν αλλά τρόπους να φύγουν οριστικά. Οι γυναίκες-θύματα αυτής της βίας, σπάνια ξεχνούν.

Καταφύγιο Γυναίκας
Εγνατία 36, Θεσσαλονίκη
Τηλ: 2310-551041
Web: http://www.katafygiogynaikas.org/

Ευχαριστούμε το Καταφύγιο Γυναίκας γι’ αυτή τη μοναδική συνέντευξη!

Το πρόγραμμα “Vodafone World of Difference” έδωσε την ευκαιρία στη Κατερίνα Τσακμάκη, να εργαστεί για 6 μήνες ως κοινωνική λειτουργός, ενισχύοντας έμπρακτα το έργο του Καταφυγίου Γυναίκας και καλύπτοντας ουσιαστικές ανάγκες της κοινωνίας.