Νίκος και Σοφία: Δύο παιδιά που κουβάλησαν το φορτίο του διαζυγίου

Τα παιδιά είναι τα μόνα αθώα θύματα στο διαζύγιο και τις περισσότερες φορές είναι εκείνα που θα κουβαλήσουν το φορτίο, εξαιτίας του ασταθούς νομικού συστήματος αλλά και εξαιτίας των γονιών που στη φάση αυτή, πολλές φορές παραβλέπουν τις ανάγκες των παιδιών.

Οι παρακάτω ιστορίες, της Σοφίας και του Νίκου, δεν έχουν σκοπό να σε προτρέψουν να μην πάρεις διαζύγιο ή να σου πούν ότι τα παιδιά χωρισμένων γονιών είναι προβληματικά, όχι καμία σχέση! Μοναδικός σκοπός του άρθρου είναι να σε εκπαιδεύσει και να σε βοηθήσει να παραμερίσεις τις διαφορές σου με τον άλλον γονέα μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων προβλημάτων στα παιδιά.

Και οι δύο παρακάτω ιστορίες έχουν ένα κοινό: Ο  «προβληματικός» δεσμός των παιδιών με τον έναν γονιό, κατά τη διάρκεια του διαζυγίου ή μετά από αυτό, ένας δεσμός που αν δεν αποκατασταθεί, αυξάνει τη πιθανότητα το παιδί να αντιμετωπίζει διάφορα προβλήματα-συναισθηματικά ή ψυχοσωματικά- σε όλη του τη ζωή.

Ως γονιός οφείλεις να προστατεύσεις το παιδί σου και να είσαι ιδιαίτερα ευαίσθητος όσον αφορά τους δεσμούς του με τον άλλο γονέα και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας που εμπλέκονται. Αν δεν ακολουθήσεις αυτή την οδό,  η ιστορία ζωής των παιδιών σου θα είναι όπως οι ιστορίες των παιδιών που ακολουθούν!

Η ιστορία του Νίκου
Ο Νίκος ήταν 7 ετών όταν οι γονείς του χώρισαν. Ήταν πάντα ένα εξωστρεφές παιδί που αγαπούσε την οικογένειά του και είχε  πολύ στενή σχέση με τον πατέρα του. Ήταν κοινωνικός, του άρεσε να παίζει με φίλους αλλά πάντοτε είχε ως έδρα το σπίτι του, το μέρος δηλαδή όπου ένιωθα ασφάλεια.

Το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωνε ήταν ασφαλές και δεν είχε ακούσει ποτέ τους γονείς του να μαλώνουν. Τα βράδια έπεφτε για ύπνο σίγουρος ότι οι γονείς του τον αγαπούσαν και ότι το πρωί θα υπήρχε πάντα κάποιος εκεί που θα τον προστάτευε.

Μια μέρα αντί για τη μητέρα του Νίκου, πήγε ο πατέρας του να τον πάρει από το σχολείο. Ο Νίκος μπερδεύτηκε αλλά δεν είπε τίποτα. Όταν μπήκαν στο αμάξι, ο μπαμπάς του, του είπε πως έπαιρναν διαζύγιο με τη μητέρα του και ότι δεν θα ερχόταν ποτέ ξανά στο σπίτι. Αυτό ήταν και το τέλος στο ευτυχισμένο σταθερό οικογενειακό περιβάλλον του Νίκου.

Ο μπαμπάς του σταμάτησε να τον παίρνει τηλέφωνο, σταμάτησε να τον βλέπει και φαινόταν να μην ενδιαφέρεται για εκείνον. Σπάνια έπαιρνε τηλέφωνο και ακόμη πιο σπάνια τον έπαιρνε κάποια Σαββατοκύριακα μαζί του. Ανάμεσα σε αυτές τις επαφές, δεν υπήρχε καθόλου επικοινωνία και ο μπαμπάς του Νίκου, δεν του είχε δώσει ούτε διεύθυνση ούτε τηλέφωνο που θα μπορούσε να τον βρεί. Όταν ο Νίκος, τον ρώτησε γιατί είχε αλλάξει τόσο πολύ, ο πατέρας του αρνήθηκε να το συζητήσει.

Ετσι λοιπόν ο Νίκος αφέθηκε να αναρωτιέται τι είχε συμβεί στον πατέρα του, που κάποτε τον αγαπούσε και νοιάζονταν για εκείνον, όπως αφέθηκε και να αναρωτιέται αν οι άνθρωποι που τώρα έδειχναν να τον αγαπούν, μια μέρα θα άλλαζαν και θα τον εγκατέλειπαν όπως ο πατέρας του. Όταν πήρα συνέντευξη από τον Νίκο για τις ανάγκες του άρθρου, μου είπε «Ήταν η μέρα που σταμάτησα να εμπιστεύομαι τους ανθρώπους, η μέρα που πίστεψα ότι αν μου φερόταν έτσι ο πατέρας μου τότε και άλλοι άνθρωποι θα μπορούσαν να μου φερθούν όπως αυτός. Η μέρα που άρχισα να εύχομαι να επιστρέψει στη ζωή μου ο παλιός μου μπαμπάς…» .

Σύμφωνα με τον Νίκο «Η μαμά μου με αγαπούσε το ίδιο και οι παππούδες μου αλλά τίποτα δεν μπορούσε να αντικαταστήσει την απώλεια του πατέρα μου. Είμαι σίγουρος πως η συμπεριφορά του, έχει αφήσει μέσα μου ένα κενό και δεν θα σταματήσω ποτέ να προσπαθώ να το γεμίσω..».

Ο Νίκος μεγάλωσε και για να επουλώσει τις πληγές του, στράφηκε στα ναρκωτικά. Άρχισε να καπνίζει χασίς στα 13 του ενώ μέχρι τα 16 του είχε δοκιμάσει αρκετά είδη χαπιών σε μια απόπειρα να μειώσει τον πόνο μέσα του. Για 6 χρόνια ο Νίκος δεν είχε καμία επαφή μαζί του, μόνο μερικά email αλλά καμία διάθεση από τον πατέρα του να τον επισκεφθεί. Ο Νίκος αλλά και η μητέρα του, ζήτησαν από τον πατέρα του να συμμετάσχει σε κάποιες συνεδρίες με ψυχολόγο αλλά εκείνος αρνήθηκε. Το μόνο που δέχτηκε ήταν να δεί τον ψυχοθεραπευτή του Νίκου αλλά χωρίς να είναι ο Νίκος παρών.

Πράγματι ο πατέρας του πήγε και επισκέφθηκε τον ψυχοθαεραπευτή του Νίκου, αρνούμενος ωστόσο να δεί το παιδί του. Αυτή ήταν και η μοναδική του επίσκεψη στον ψυχοθεραπευτή για να καταλήξει ότι «Ο Νίκος χρειάζεται ψυχοθεραπεία, όχι εγώ!». Η συναισθηματική κακοποίηση αυτού του πατέρα στο παιδί του ήταν ανυπολόγιστη.

Όταν ο Νίκος έγινε 17 ετών, διεγνώστηκε με διπολιτική διαταραχή και νοσηλεύτηκε. Ο Νίκος είναι σήμερα 20 χρονών και έχει νοσηλευτεί δυο φορές γι’ αυτό το λόγο. Θα ακολουθεί φαρμακευτική αγωγή σε όλη του τη ζωή παλεύοντας να κρατήσει τα συμπτώματα σε χαμηλά επίπεδα. Προσωπικά αναρωτιέμαι πώς θα ήταν ο Νίκος-και ο κάθε Νίκος-σήμερα, αν ο πατέρας του, δεν του γύριζε τη πλάτη. Τα καλά νέα είναι ότι ο Νίκος σήμερα είναι ασφαλής και περιστοιχισμένος από ανθρώπους που τον αγαπούν. Είναι ψυχολογικά καλά και με οδηγό την αγάπη από το περιβάλλον του και τη συνεχόμενη ψυχοθεραπεία, αρχίζει να μαθαίνει ότι δεν είναι εκείνος υπεύθυνος γι’ αυτό που συνέβη αλλά είναι αρκετά υπεύθυνος να μην αφήνει ένα άτομο να ορίζει τη ζωή του, ακόμη κι αν αυτό το άτομο, είναι ο πατέρας του!

Η ιστορία της Σοφίας
Η Σοφία ήταν 12 χρονών όταν χώρισαν οι γονείς της. Όσο ήταν παντρεμένοι, ο πατέρας και η μητέρα της, μάλωναν συχνά με τη Σοφία να γίνεται μάρτυρας αυτών των τσακωμών, οπότε και δεν ξαφνιάστηκε όταν οι γονείς της, πήραν διαζύγιο. Αντιθέτως, όπως λεέι και η Σοφία «Το διαζύγιο των γονιών μου ήταν μια ανακούφιση για μένα διότι ήλπιζα πως θα είχα μια αρμονική σχέση αγάπης με δύο ευτυχισμένους και όχι με δύο δύστυχους γονείς!».

Ωστόσο οι ελπίδες της έπεσαν πολύ σύντομα στο κενό, διότι η μαμά της, άρχισε να μοιράζεται μαζί της πολλές λεπτομέρειες για το διαζύγιο αλλά και να της μιλάει άσχημα για τον πατέρα της, έναν πατέρα με τον οποίο η Σοφία είχε μια στενή σχέση εμπιστοσύνης. Η μητέρα της όμως, δεν καταλάβαινε ότι ουσιαστικά «δηλητηρίαζε» το παιδί της, αντιθέτως ήταν αποφασισμένη να διακόψει κάθε σχέση της Σοφίας με τον πατέρα της.

Η μητέρα της, άρχισε να της λέει ότι ο πατέρας της, τους είχε εγκαταλείψει. Της μιλούσε για υποτιθέμενες εξωσυζυγικές σχέσεις που είχε ο πατέρας της και για επεισόδια ενδοοικογενειακής βίας με θύμα την ίδια, ενώ έφτασε σε σημείο να πεί στη κόρη της, ότι φοβόταν πως θα τη κακοποιούσε, όπως κακοποιούσε και την ίδια.

Από την άλλη, ο πατέρας της Σοφίας, έκανε τα πάντα για να μην χάσει επαφή με το παιδί του. Παρ’ όλο που υπήρχε επίσημη δικαστική απόφαση η οποία όριζε τις επισκέψεις του στο παιδί, αυτές οι επισκέψεις εμποδίζονταν από τη μητέρα του. Τα δώρα που έστελνε στη Σοφία, η μητέρα της τα έκρυβε ή τα πέταγε, δεν έδινε τη Σοφία στο τηλέφωνο και με αυτόν τον τρόπο η Σοφία άρχισε να πιστεύει πως ο πατέρας της, δεν έκανε καμία προσπάθεια να τη δεί.  Πολύ σύντομα, η Σοφία άρχισε να βλέπει τον πατέρα της με τα μάτια της μητέρας της. Θύμωσε με την υποτιθέμενη «εγκατάλειψη» του μπαμπά της και εφόσον και η ίδια η Σοφία ήταν αρνητική προς τον πατέρα της, ήταν πιο εύκολο για τη μητέρα της, να εμποδίσει την επικοινωνία της μαζί του. Κάποια στιγμή μάλιστα χαλάρωσε και δεν κόπιαζε καν να μπεί εμπόδιο, διότι το είχε ήδη χτίσει τόσο καλά που λειτουργούσε από μόνο του ανάμεσα στη κόρη της και τον μπαμπά της.

Το πρόβλημα όμως ήταν ότι ενώ η μητέρα της είχε πλέον χαλαρώσει, η Σοφία δεν μπορούσε. Μέσα της άρχισε να μεγαλώνει ο θυμός και απώλεια εμπιστοσύνης στο πρόσωπο του πατέρα της και μεγαλώνοντας, έγινε ακόμη πιο αποφασισμένη να μην την πληγώσει ποτέ ξανά κανένας άντρας. Όπως εξηγεί και η ψυχολόγος Dr. Meg Meeker,  ο πατέρας είναι η πρώτη εμπειρία αντρικής αγάπης, καλοσύνης και θυμού στη ζωή της κόρης του. Αυτές οι πρώιμες εμπειρίες, αποτυπώνονται στο μυαλό και στη καρδιά του κοριτσιού κι έτσι κάθε εμπειρία με οποιοδήποτε άντρα έχει στο μέλλον, τη φιλτράρει μέσα από τις εμπειρίες που έχει αποκομίσει από τον πατέρα της. Αν για παράδειγμα, εμπιστεύεται τον μπαμπά της όταν είναι μικρή, είναι πιο πιθανό, μεγαλώνοντας, να εμπιστεύεται γενικότερα τους άντρες. Αντιθέτως, ένα κορίτσι που πληγώνεται από τον μπαμπά του σε μικρή ηλικία, είναι πιο πιθανό στο μέλλον, να κάνει κακές ερωτικές επιλογές.

Η μητέρα της, ουσιαστικά, έκοψε βίαια κάθε δεσμό της Σοφίας από τον πατέρα της, δηλαδή από το μόνο άτομο που θα μπορούσε να της δείξει πώς πρέπει μια γυναίκα να σχετίζεται με έναν άντρα. Η Σοφία μεγάλωσε με το φόβο της δέσμευσης, είχε δηλαδή άντρες στη ζωή της αλλά από φόβο να τους εμπιστευθεί, για εκείνη ήταν μόνο αναλώσιμοι.

Όταν η Σοφία τελείωσε το Πανεπιστήμιο, είχε ήδη πάει με 53 άντρες ενώ υπέφερε από αγοραφοβία και κλινική κατάθλιψη. Ενώ δηλαδή στη πρώτη ιστορία, ο Νίκος είχε καταφύγει στα ναρκωτικά, η Σοφία είχε καταφύγει στο σεξ για να μειώσει τον πόνο που ένιωθε για την υποτιθέμενη απουσία του πατέρα της και για να αποδείξει στον εαυτό της πως δεν χρειαζόταν κανέναν άντρα.

Ύστερα από ψυχοθεραπεία, η Σοφία ανακάλυψε ότι χρειαζόταν έναν άντρα, συγκεκριμένα τον άντρα με τον οποίο ήταν δεμένη όσο ήταν παιδί. Η μητέρα της, είχε χειριστεί τη σχέση της Σοφίας με τον πατέρα της σαν κάτι ασήμαντο κι έτσι η Σοφία με τη σειρά της, αντιμετώπιζε τις σχέσεις της με τους άντρες με τον ίδιο τρόπο. Μακροπρόθεσμα όμως, εξαιτίας της συστηματικής και επιτήδειας προσπάθειας της μητέρας της να εμποδίσει και να καταστέψει τη σχέση της με τον πατέρα της, η Σοφία βρέθηκε αντιμέτωπη με άσχημες συνέπειες στη ψυχολογία της.

Σήμερα η Σοφία είναι παντρεμένη και έχει δύο παιδάκια. Αποκατέστησε τη σχέση της με τον πατέρα της και με τη βοήθεια εντατικής ψυχοθεραπείας για τρία χρόνια, κατάφερε να αξιολογήσει σωστά τον εαυτό της και τις σχέσεις της με τους άλλους, ανεξάρτητα από το φύλο τους.

Η Σοφία και ο Νίκος είναι μόνο δύο παραδείγματα της ζημιάς που μπορούν να προκαλέσουν οι γονείς εξαιτίας της λανθασμένης συμπεριφοράς τους, στο διαζύγιο. Αυτό λοιπόν που οφείλεις να κάνεις ως γονιός είναι να μάθεις από αυτές τις ιστορίες και να αναγνωρίσεις ότι κάθε παιδί είναι μια ξεχωριστή προσωπικότητα. Το ότι πολλά παιδιά προσαρμόζονται στο διαζύγιο των γονιών τους, δεν σημαίνει πως προσαρμόζονται όλα και το αντίστροφο. Οι γονείς που χωρίζουν πρέπει να συμπεριφέρονται στα παιδιά τους ως ξεχωριστές οντότητες με ανάγκες που πρέπει να μπαίνουν σε πρώτη προτεραιότητα, ειδικά σε μια τόσο συναισθηματική στιγμή στη ζωή τους.

Συμπεριφέρου στα παιδιά σου με το γάντι, κάνε τις ανάγκες τους προτεραιότητά σου και πίστεψε πως κάθε γονιός παίζει ένα συγκεκριμένο ρόλο στη ζωή κάθε παιδιού και ότι κάθε γονιός, είναι τόσο χρήσιμος και σημαντικός όσο είναι και ο άλλος.

Cathy Meyer
Σύμβουλος γάμου-εκπαιδεύτρια διαζυγίου
Πηγή: divorcesupportabout.com