«Μακάρι να πέθαινα εγώ»: 4 χήροι μπαμπάδες εξομολογούνται πώς αντιμετώπισαν την απώλεια της συζύγου

Τον πρώτο καιρό μετά τον αιφνίδιο θάνατο της συζύγου του, ο Νίκος ήταν «αλλού πατάω, αλλού βρίσκομαι». Έλεγε συνέχεια στον εαυτό του «Μακάρι να είχα πεθάνει εγώ αντί για τη γυναίκα μου». Η σύζυγός του, Ντιάνα, ήταν η κολόνα του σπιτιού, ο στυλοβάτης της οικογένειας, που έκανε κουμάντο σε όλα: παιδιά, σπίτι, δουλειά. Τώρα οι ευθύνες για την ανατροφή των τεσσάρων παιδιών τους έπεσαν εξ ολοκλήρου σε αυτόν. Σε κάθε λάθος του, ο Νίκος γινόταν όλο και πιο βέβαιος. Ένα βράδυ, κατά τη διάρκεια ενός group therapy με άλλους 3 χήρους μπαμπάδες, ο ίδιος δήλωσε με απόλυτη βεβαιότητα: «Δεν υπάρχει αμφιβολία. Πέθανε ο λάθος γονέας».

Οι 4 άνδρες της ομάδας αυτής – Νίκος, Kώστας, Γιάννης και Bασίλης– πενθούσαν τις γυναίκες τους, ενώ παράλληλα είχαν να αντιμετωπίσουν ένα σωρό διλήμματα: Τί πρέπει να κάνω όταν τα παιδιά αρνούνται να μιλήσουν για τη μητέρα τους; Οι κανόνες, που ίσχυαν στο σπίτι εξακολουθούν να ισχύουν ή πρέπει να αλλάξουν τώρα που η μαμά τους έφυγε;

Κάθε χρόνο πεθαίνουν δεκάδες χιλιάδες γονείς μικρών παιδιών. Για δεκαετίες πιστεύαμε ότι η προσαρμογή ενός παιδιού στα νέα δεδομένα σχετίζεται με την ικανότητα προσαρμογής του γονέα που απέμεινε, αλλά δεν είναι τελικά έτσι.

Πριν βρεθούν όλοι μαζί οι μπαμπάδες να συζητήσουν τα προβλήματά τους, αισθάνονταν χαμένοι. Κάθε πατέρας ζούσε το δικό του δράμα και ανησυχούσε ότι η ανικανότητά του θα επιδείνωνε την τραγωδία των παιδιών του. Από την πρώτη κιόλας συνάντηση, δέθηκαν μεταξύ τους. Καταλάβαιναν ο ένας τον άλλον και μια έκλαιγαν, μια γελούσαν καθώς προσπαθούσαν ανεπιτυχώς να είναι και μπαμπάς και μαμά μαζί.

Κατά τη διάρκεια των συναντήσεών τους, κάθε φορά που μιλούσε ένας πατέρας, οι άλλοι κουνούσαν συγκαταβατικά το κεφάλι. Ωστόσο, όταν ο Νίκος ανέφερε ότι τα παιδιά του θα ήταν καλύτερα με τη μαμά τους αντί γι’ αυτόν, προκάλεσε τις πρώτες αντιδράσεις.

Ο Κώστας διαφώνησε ανοιχτά. “Αυτό δεν είναι δίκαιο. Δεν το επέλεξες εσύ να μείνουν τα παιδιά σου με έναν γονιό. Δεν είναι δικό σου το φταίξιμο”.

Ο Νίκος συνέχισε να επιμένει. Ο Γιάννης εκνευρίστηκε και στην αρχή δεν ήθελε καν να συμμετάσχει στη συζήτηση: «Τι νόημα έχει αυτό; Εμείς είμαστε εδώ, όχι οι γυναίκες μας». Αμφισβήτησε ανοιχτά την άποψη ότι οι μαμάδες είναι ικανότερες στο να μεγαλώσουν τα παιδιά τους. Ο Βασίλης ισχυρίστηκε ότι οι μπαμπάδες γνωρίζουν λιγότερα για την καθημερινότητα των παιδιών τους σε σχέση με τις μητέρες λόγω του ότι δουλεύουν και λείπουν πολλές ώρες από το σπίτι. Αυτό σημαίνει ότι όταν η μητέρα «φύγει» από τη ζωή πρέπει οι μπαμπάδες να μάθουν κάποια πράγματα, που μέχρι τώρα δεν ήξεραν: πώς να φτιάχνουν τα μαλλιά των κοριτσιών τους π.χ. ή να οργανώνουν παιδικά πάρτι.

Με το πέρασμα του χρόνου, το ερώτημα «αν πέθανε ο λάθος γονέας» άλλαξε μορφή: Είμαι καλός πατέρας; Εκεί τα πνεύματα ηρέμησαν. Οι 4 μπαμπάδες της ιστορίας μας μοιράστηκαν ιστορίες για τους φόβους και τις ανασφάλειές τους. Μίλησαν για την απώλεια των συζύγων τους, ότι κάποιοι δεν πρόλαβαν καν να τις αποχαιρετήσουν ούτε εκείνοι ούτε τα παιδιά, για τον πόνο που ακόμα νιώθουν και για τις δυσκολίες που έπονται. Τα 4 αυτά χρόνια που διήρκησαν οι συναντήσεις τους ήταν βάλσαμο για τις ψυχές τους: ξεπέρασαν το πένθος τους και σταδιακά ξαναβρήκαν τον εαυτό τους.

Δύο χρόνια μετά την τελευταία τους συνάντηση, έκαναν reunion για να δουν πώς τα πήγαιναν. Εκεί, ο Νίκος που αρχικά ήταν μέσα στην απόγνωση, την απελπισία και την ηττοπάθεια είπε ότι πλέον αισθάνεται πιο κοντά από ποτέ στα παιδιά του. Ο Κώστας τον ρώτησε «Ακόμα πιστεύεις ότι πέθανε ο λάθος γονέας;». Ο Νίκος σκέφτηκε λίγο, πριν απαντήσει. “Ένα κομμάτι μου πάντα θα το πιστεύει αυτό. Απλώς πλέον δεν το σκέφτομαι τόσο έντονα».

“Τί άλλαξε;”

“Λοιπόν, πολλά πράγματα. Είμαι κοντά στα παιδιά μου πολύ περισσότερο απ’ ότι ήμουν πριν πεθάνει η γυναίκα μου. Και όταν είμαι μαζί τους, είμαι πραγματικά μαζί τους. Η σχέση μου με τα παιδιά μου είναι καλύτερη. Δεν λέω ότι δεν έχουμε τις διαφωνίες μας, αλλά, συνολικά έχουμε έρθει πολύ κοντά. Όλοι ξέρετε πόσο υπέροχη μητέρα ήταν η Ντιάνα. Τα παιδιά της είχαν αδυναμία περισσότερο από μένα και σε εκείνη έτρεχαν ό, τι κι αν τους συνέβαινε. Τώρα είμαι εγώ εκείνος, στον οποίο πρέπει να απευθυνθούν, όταν τους συμβεί κάτι. Δεν κάνω συγκρίσεις. Η πραγματικότητα είναι ότι έχει απομείνει μόνο ένας γονέας. Εγώ. Κάνω το καλύτερο που μπορώ και χαίρομαι που τα παιδιά μου και εγώ είμαστε περισσότερο δεμένοι μεταξύ μας”.

Ο Βασίλης, ο οποίος έχασε τη σύζυγό του, Λίζα, αναπάντεχα, είχε καταλήξει σε παρόμοιο συμπέρασμα: «Το μισώ που είμαι χήρος, αλλά μου αρέσει που βρίσκομαι πιο κοντά στα παιδιά μου. Δεν θέλω να ακούγεται σαν να χαίρομαι που η Λίζα πέθανε. Κάθε φορά που επισημαίνω ότι κάτι είναι καλύτερα τώρα σε σχέση με παλαιότερα, νιώθω ότι πρέπει και να απολογηθώ: «Φυσικά, θα έδινα τα πάντα να ζούσε η Λίζα, αλλά…». Πλέον έχω σταματήσει να το κάνω αυτό. Ο κόσμος το αντιλαμβάνεται, καταλαβαίνει τί θέλω να πω. Και αν δεν καταλάβει…πρόβλημά του. Δεν είναι ανάγκη να απολογούμαι για οποιοδήποτε καλό προκύπτει μεσ’ από την κόλαση που ζω».

Πριν από 75 χρόνια, ο Βρετανός ψυχαναλυτής Donald Winnicott ανέφερε ότι κανένας γονιός δεν είναι τέλειος, ούτε καν η μητέρα και πως τα παιδιά χρειάζονται αγάπη, στοργή, συνεννόηση και ένα γονέα που να είναι παρών, δίπλα τους, να τα στηρίζει και να τους αφιερώνει χρόνο.

Τίποτα δεν μπορεί να αντισταθμίσει την απώλεια της μητέρας ή του πατέρα. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου και με τη βοήθεια του ενός προς τον άλλο, οι άνδρες της ομάδας μας έμαθαν να είναι ακόμα καλύτεροι μπαμπάδες.