Μετατραυματικό στρές και διαζύγιο: Τί είναι και πώς θεραπεύεται

«Βγαίνοντας από ένα έντονο και σκληρό διαζύγιο, δεν είσαι ποτέ πια ο ίδιος» λέει η Νάντια στη συνέντευξη που μας έδωσε πρίν από μερικούς μήνες.

Η Νάντια χώρισε με τον άντρα της το 1999. Ο άντρας της ο Δημήτρης, είχε διαταραχή προσωπικότητας και επί 14 χρόνια, έκανε δύσκολη τη ζωή τη δική της και των παιδιών.Ύστερα από μια μακροχρόνια διαμάχη και πολλά δικαστήρια με τον Δημήτρη να την κακοποιεί συναισθηματικά πρίν αλλά και μετά το διαζύγιο, η Νάντια πρόσφατα διεγνώστηκε με μετατραυματικό στρές. Αυτό τον καιρό, βρίσκεται ήδη σε θεραπεία και μας μιλάει για το πώς είναι η ζωή της, τα τελευταία χρόνια.

«Αισθάνομαι ότι βρίσκομαι στη μέση ενός πολέμου για πολύ πολύ καιρό. Ζούσα καθημερινά με το φόβο κι αυτό συνεχίζονταν για χρόνια. Δεν υπήρχαν διαλείμματα, δεν υπήρχαν στιγμές ανακούφισης διότι πάντα παραμόνευε άλλος ένας καυγάς με τον Δημήτρη. Δεν προλάβαινα να διαχειριστώ μία σύγκρουση γιατί αμέσως ερχόταν η επόμενη. Και πρίν το διαζύγιο και μετά» λέει η Νάντια.

«Όταν παίρνεις διαζύγιο από έναν  άνθρωπο όπως ο Δημήτρης, δεν έχεις χρόνο να κάνεις παύση, να σκεφτείς τι θέλεις και τι αισθάνεσαι, να θρηνήσεις το τέλος και να προχωρήσεις. Πρέπει 24 ώρες το 24ωρο να είσαι σε επιφυλακή, έτοιμος να αντιμετωπίσεις την επόμενη παράλογη συμπεριφορά του άλλου διότι σίγουρα υπάρχει επόμενη και μεθεπόμενη με τόσο γρήγορους ρυθμούς που από κάποιο σημείο και μετά, δεν μπορείς να παρακολουθήσεις».

Το μετατραυματικό στρές είναι μια φυσιολογική συναισθηματική και ψυχολογική αντίδραση στο τραύμα (μία επώδυνη και σοκαριστική εμπειρία) που προκύπτει από τις εμπειρίες ενός ανθρώπου. Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας, οι άνθρωποι που βιώνουν ένα τραυματικό γεγονός αντιδρούν με σόκ, θυμό, φόβο ακόμη και ενοχή. Για τους περισσότερους ανθρώπους, αυτές οι συνήθεις αντιδράσεις απομακρύνονται με τον καιρό, όμως για κάποιον με μετατραυματικό στρές αυτά τα συμπτώματα διαρκούν περισσότερο από ένα μήνα, καθιστώντας το άτομο αδύναμο να λειτουργήσει τόσο καλά όσο πρίν το τραυματικό γεγονός.

«Είναι σαν να βρίσκομαι σε μια διαρκή προσπάθεια για επιβίωση» λέει η Νάντια. «Πολλά πράγματα τα εκλαμβάνω ως απειλή ενώ η αντίδρασή μου είναι η άμυνα για επιβίωση. Η αντίδραση του ανθρώπου που έρχεται κάποιος πίσω του και του χτυπάει τη πλάτη είναι εντελώς διαφορετική όταν υποφέρει από μετατραυματικό στρές. Προσωπικά, 2-3 φορές που μου το έχουν κάνει, αντί να γυρίσω και να γελάσω ή να χαιρετίσω, έχω πηδήξει φωνάζοντας ή έχω τρέξει σαν να μου επιτίθενται.  Είναι δύσκολο να το εξηγήσω αλλά αισθάνομαι σαν να είμαι συνέχεια υπό επίθεση, σαν να απειλείται διαρκώς η ασφάλειά μου. Έχω χάσει τον εαυτό μου, την ικανότητά μου να ηρεμήσω ακόμη κι από το μικρότερο επεισόδιο που μπορεί απλά να μου ανέβασε λίγο την αδρεναλίνη» .

Τα συμπτώματα του μετατραυματικού στρές, χωρίζονται σε 3 κατηγορίες:

Αναβίωση της τραυματικής εμπειρίας
Όσοι έχουν επιζήσει από μια τραυματική εμπειρία, μπορεί να βλέπουν εφιάλτες ή να έχουν φλάς μπάκ αυτού του τραυματικού γεγονότος. Αυτή η αναβίωση, μπορεί να προκληθεί από κάτι που έφερε μνήμες σε αυτό το άτομο, όπως η επέτειος του γεγονότος ή η τοποθεσία όπου έλαβε χώρα το γεγονός.

Αποφυγή
Οι άνθρωποι που έχουν επιβιώσει από ένα τραυματικό γεγονός, μπορεί να απομακρυνθούν από ανθρώπους ή καταστάσεις που μοιάζουν κατά κάποιο τρόπο με αυτό ενώ μπορεί να απομακρυνθούν από τα αγαπημένα τους πρόσωπα ή να χάσουν το ενδιαφέρον τους για πράγματα που κάποτε λάτρευαν να κάνουν.

Ευερεθιστότητα
Τα άτομα με μετατραυματικό στρές, μπορεί να γίνουν πιο ευαίσθητα σε συναισθήματα ή στις αισθήσεις. Μπορεί να έχουν αυξημένα επίπεδα στρές, αϋπνία, αδυναμία συγκέντρωσης κλπ.

«Είμαι συνέχεια στη πίεση. Δεν είμαι ο χαρούμενος ξέγνοιαστος άνθρωπος που ήμουν κάποτε. Σαν να έχω μια μπάρα μπροστά μου που δεν μπορώ να ανεβάσω» λέει η Νάντια.

Η ανάρρωση από το μετατραυματικό στρές διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Ο στόχος της θεραπείας είναι να μειωθούν τα σωματικά και συναισθηματικά συμπτώματα όπως επίσης και να βελτιωθεί η ικανότητα του ατόμου να ανταπεξέλθει πλήρως στις δραστηριότητες της καθημερινότητας.

Προκειμένου να ενισχύσουν τη θεραπεία, πολλοί γιατροί συνταγογραφούν φάρμακα-όπως αντικαταθλιπτικά ή άλλα είδη- στους ασθενείς με μετατραυματικό στρές συνδυαστικά με τη ψυχοθεραπεία. «Οι γιατροί μου έχουν πεί ότι ο χρόνος θα δείξει. Η φαρμακευτική αγωγή λειτουργεί μέχρι ενός σημείου, από εκεί και έπειτα, κάθε άνθρωπος έχει αντιδρά διαφορετικά στα τραύματά του» λέει η Νάντια.

Όταν τη ρώτησα αν έχει να δώσει κάποια συμβουλή σε γυναίκες που περνάνε ένα δύσκολο διαζύγιο με έντονες συγκρούσεις και αντιδικίες,  είπε: «Το μόνο που έχω να πω, είναι να ξέρεις πότε να παραιτηθείς από τη μάχη. Περίμενα από το νομικό σύστημα να με προστατέψει, να σιγουρευτώ πως θα υπήρχε για τον πρώην μου ενός είδους τιμωρία όταν αγνοούσε τις δικαστικές αποφάσεις και έκανε τα δικά του. Δυστυχώς έκανα λάθος ξανά και ξανά. Ο πρώην άντρας μου έφυγε και πήρε το 90% της περιουσίας μας αφήνοντάς με να παλέψω μόνη μου με δύο παιδιά χωρίς καθόλου χρήματα και χωρίς καμία μέριμνα για εμάς. Χωρίς να τους ενδιαφέρει πώς θα ντύσω τα παιδιά μου πώς θα τα ταΐσω και πού θα τα κοιμίσω. Κατά καιρούς κάνω δύο δουλειές για να τα βγάλουμε πέρα. Κι όσο εμείς προσπαθούμε να τα βγάλουμε πέρα, τόσο ο Δημήτρης προσπαθεί να μας το κάνει ακόμα πιο δύσκολο. Αυτό λοιπόν που έχω να πω σε όλους όσοι βρίσκονται στη θέση μου είναι αντί να περιμένουν δικαιοσύνη, να εγκαταλείπουν τη μάχη. Απλά. Γιατί στο κάτω κάτω, η υγεία είναι πάνω απ’ όλα!»

Cathy meyer
Σύμβουλος γάμου-εκπαιδεύτρια διαζυγίου
Πηγή: Huffingstonpost.com