Πένθος: Τα παιδιά και οι έφηβοι, το βιώνουν διαφορετικά!

Το ένστικτο του γονέα από τη φύση του είναι να προστατέψει τα παιδιά του, από επώδυνες καταστάσεις. Όμως η προστασία των παιδιών από το δύσκολο συναίσθημα του πένθους, δεν είναι η καλύτερη επιλογή για εκείνα. Το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε για ένα παιδί που πενθεί είναι να το καθοδηγήσετε και να του διδάξετε όλη την αλήθεια για τον θάνατο. Είναι σημαντικό να του παρέχετε τη κατάλληλη -για την ηλικία του-υποστήριξη, ώστε να μπορέσει να χειριστεί το θρήνο της απώλειας.

Είναι γεγονός ότι παιδιά και οι έφηβοι ανταποκρίνονται στον θάνατο διαφορετικά απ΄ ότι οι ενήλικες. Δυστυχώς, αυτές οι διαφορές μπορούν να οδηγήσουν στη λανθασμένη πεποίθηση ότι το παιδί δεν θρηνεί και δεν χρειάζεται βοήθεια για να διαχειριστεί το πένθος.

Τα παιδιά και οι έφηβοι εκδηλώνουν τα συναισθήματά τους σποραδικά και νιώθουν πιο έντονα την ανάγκη να κάνουν διαλείμματα από έντονα και “ξένα” προς αυτά συναισθήματα, κάτι που εξηγεί γιατί ένα παιδί μπορεί να μην δείχνει πόσο έχει επηρεαστεί από τον θάνατο. Τα παιδιά δεν έχουν αρκετές εμπειρίες στη ζωή ώστε να κατανοούν τον θάνατο ή τις ακραίες αντιδράσεις θυμού, λύπης, φόβου, άρνησης, ενοχής ή μετάνοιας-που συνοδεύουν το πένθος. Χωρίς την κατάλληλη φροντίδα από τον γονέα, η άλυτη θλίψη μπορεί να προκαλεί προβλήματα στον ψυχισμό ενός νέου ανθρώπου για πολλά χρόνια.

Οι διαφορές του πένθους μεταξύ παιδιών και εφήβων

Τα παιδιά δεν έχουν αναπτύξει πλήρη κατανόηση του τετελεσμένου του θανάτου, σε αντίθεση με τους έφηβους που έχουν περισσότερες εμπειρίες άρα και πιο ξεκάθαρη εικόνα.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς: Ανεξάρτητα από την ηλικία των παιδιών σας, καλό είναι να τους μιλάτε συχνά για το τι σημαίνει ο θάνατος. Τα μικρότερα παιδιά θα χρειαστούν πιο λεπτό χειρισμό σχετικά με το γεγονός ότι το αγαπημένο τους πρόσωπο δεν θα επιστρέψει πια.

Τα παιδιά έχουν μικρότερη εμπειρία στο να βιώνουν δύσκολα και έντονα συναισθήματα. Ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου μπορεί να πυροδοτήσει ένα γαϊτανάκι έντονων συναισθημάτων τόσο στους έφηβους όσο και στους ενήλικες. Η διαφορά είναι ότι τα παιδιά δεν έχουν τη δυνατότητα να κατανοήσουν τη ταχύτητα την ένταση και τις συνεχείς εναλλαγές που επιφέρει ένα τέτοιο γεγονός ούτε καταλαβαίνουν ότι ο πόνος δεν θα κρατήσει για πάντα!

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς: Πείτε στα παιδιά ότι τα ανάμικτα συναισθήματα είναι κάτι κοινό στις περιπτώσεις απώλειας ενός αγαπημένου προσώπου και διαβεβαιώστε τα ότι με τον καιρό τα συναισθήματα αυτά θα γίνουν λιγότερο έντονα και συχνά. Διαβεβαιώστε τα ότι ενώ τα πράγματα μπορεί να αλλάξουν μόνιμα, η ζωή θα πάρει το δρόμο της και εκείνα θα νιώσουν καλύτερα και θα είναι πάλι χαρούμενα!

Τα παιδιά θρηνούν σποραδικά και πρέπει να κάνουν διαλείμματα από τη θλίψη. Η σκληρή πραγματικότητα είναι δύσκολη για τα παιδιά τα οποία, επειδή αδυνατούν να τη διαχειριστούν, στρέφονται σε πιο ευχάριστα πράγματα που τους είναι πιο ανακουφιστικά και οικεία. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν βιώνουν τον πόνο, αυτό σημαίνει ότι απλά παίρνουν τον χρόνο τους από αυτόν.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς: Επιτρέψετε στα παιδιά σας να κάνουν διαλείμματα από τον πόνο καθώς τους εξηγείτε ότι γνωρίζετε πως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν στενοχωριούνται. Γίνετε φύλακας των παιδιών σας και προστατέψτε τα από επικρίσεις και απορρίψεις τρίτων που αντιλαμβάνονται τα διαλείμματα των παιδιών ως λανθασμένα, ασυνείδητα ή δείγμα αναισθησίας.

Εάν τα παιδιά δεν έχουν σωστές πληροφορίες σχετικά με τον θάνατο, σε συνδυασμό με την έλλειψη πρακτικών γνώσεων για όσα ο θάνατος περιλαμβάνει, μπορεί να φαντάζονται πράγματα πολύ χειρότερα και πιο τραυματικά από αυτά που έχουν πραγματικά συμβεί.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς: Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να σας πούν τις ανησυχίες τους και απαντήστε ευθέως στις ερωτήσεις που θα σας κάνουν σχετικά με τον θάνατο. Μην περιμένετε να καταλάβουν αμέσως όσα τους πείτε καθώς, σε  αντίθεση με τους εφήβους, χρειάζονται χρόνο για να επεξεργαστούν την πληροφορία. Επίσης, δεν πειράζει εάν δεν γνωρίζετε όλες τις απαντήσεις και απλώς τους πείτε ότι ο θάνατος είναι σκληρός και για τους μεγάλους. Σημαντικό να σημειωθεί είναι ότι τα παιδιά μπορεί να μην γνωρίζουν το, σχετικό με τον θάνατο, λεξιλόγιο (π.χ. χήρος/α, φέρετρο, μνημόσυνο κλπ.) και εξηγώντας τους την ορολογία, μπορεί να τα ανακουφίσει σημαντικά.

Τα παιδιά δεν μπορούν να κατανοήσουν τις πρακτικές λεπτομέρειες αλλά χρειάζεται να είναι μέρος των τελετουργικών. Η συμμετοχή των παιδιών στα εθιμοτυπικά, ενδέχεται να τα κάνει να αποδεχθούν καλύτερα το γεγονός και τον πόνο που αισθάνονται αλλά και να νιώσουν μεγαλύτερο δέσιμο με την οικογένεια.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς: Η κηδεία δίνει στην οικογένεια και στους φίλους τη δυνατότητα να αγαπηθούν και να στηρίξουν ο ένας τον άλλον. Τα παιδιά μπορεί να φοβούνται τη κηδεία οπότε είναι σημαντικό να τους εξηγήσετε εκ των προτέρων, τη διαδικασία η οποία βοηθάει τόσο τους ενήλικες όσο και τους εφήβους και τα παιδιά να αποδεχθούν την πραγματικότητα της απώλειας.

Τα παιδιά περνάνε διάφορα στάδια ανάπτυξης στα οποία φαίνονται σταδιακά και οι επιπτώσεις του πένθους. Ιδιαίτερα τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, δεν μπορούν να καταλάβουν το «για πάντα» οπότε οι γονείς χρειάζεται να επαναλάβουν πολλές φορές την ίδια πληροφορία για τον θάνατο. Τα μικρότερα παιδιά σχολικής ηλικίας έχουν την τάση να σκέφτονται φανταστικά ή μαγικά πράγματα και ενδεχομένως να πιστέψουν ότι θα μπορούσαν να είχαν αποτρέψει τον θάνατο. Για τους εφήβους ο θάνατος ενός κοντινού προσώπου, μπορεί να τους προκαλέσει τον φόβο ότι κι άλλα αγαπημένα τους πρόσωπα θα πεθάνουν. Επιπλέον, επειδή οι έφηβοι έχουν την τάση να εστιάζουν στο πώς θα γίνουν πιο ανεξάρτητοι, μπορεί να αποστραφούν τη φροντίδα των ενηλίκων δεδομένου ότι δεν κατανοούν πως κανείς δεν θα έπρεπε να βιώνει το γεγονός της απώλειας, μόνος του.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς: Συχνές, ειλικρινείς συζητήσεις με τα παιδιά κατά τη διάρκεια της απώλειας θα βοηθήσει όλα τα μέλη της οικογένειας να καταλάβουν ότι κάθε άνθρωπος πενθεί διαφορετικά και ότι το πιο σημαντικό είναι ότι θα μείνετε ενωμένοι και πάντοτε διαθέσιμοι για τα παιδιά  όσος καιρός κι αν χρειαστεί!

Πηγή: http://www.parentfurther.com