Θέλω να ξαναπαντρευτώ αλλά φοβάμαι μην κάνω κακό στα παιδιά μου

“Η ιστορία μου ξεκινάει όπως πολλές άλλες ιστορίες, 2 παιδιά 5 και 7 ετών σήμερα και ένα πολιτισμένο διαζύγιο, πριν δύο χρόνια. Ο μπαμπάς των παιδιών ήταν παρών στην καθημερινότητά τους, αφού η δουλειά του ήταν ακριβώς κάτω από το σπίτι που μέναμε, όμως ήταν για πολύ λίγα λεπτά, το ίδιο και όταν τα έπαιρνε σπίτι του. Είχε ψυχολογικά προβλήματα από τα 19 του και έπαιρνε δυνατά φάρμακα και δεν μπορούσε να ασχοληθεί πολύ με τα παιδιά.  Το ίδιο και όταν ήμασταν παντρεμένοι, και να ήταν σπίτι δεν περνούσε παρά πολύ λίγο χρόνο με τα παιδιά του. Στο χρόνο του μπαμπά, τα πεθερικά μου πρόσεχαν τα παιδιά και τα πήγαιναν σε δραστηριότητες, βόλτες. Οπότε, τα παιδιά ένιωθαν έντονα την έλλειψη της ανδρικής παρουσίας. Περνούσε λίγο χρόνο μαζί τους, πολλές φορές όταν τα είχε αυτός δούλευε και τα Σαββατοκύριακα.

1,5 χρόνο περίπου μετά το χωρισμό γνώρισα τον σύντροφό μου, που έχει και αυτός δύο παιδιά από προηγούμενο γάμο, τώρα σε ηλικίες 7 και 12,  με τον οποίο θέλουμε βήμα βήμα να χτίσουμε μία οικογένεια. Επειδή μένουμε σε διαφορετικές πόλεις βλεπόμαστε κάθε δεύτερο Σαββατοκύριακο. Πρίν 4 μήνες ο πρώην σύζυγος πέθανε. Τα παιδιά δέχτηκαν πολύ καλά το θάνατό του και δεν είχα θέματα μαζί τους, ψυχολογικά ή συμπεριφοράς. Τώρα είναι χαρούμενα, ζωηρά και γεμάτα ενέργεια. Πρίν το θάνατο του μπαμπά τους και πολύ έντονα μετά, τα παιδιά μου λέγανε να βρώ σύντροφο και να παντρευτώ. Έτσι αποφάσισα να τους ανακοινώσω την υπαρξη του. Βέβαια είχα έντονη αντίδραση από τα πεθερικά, άλλα τα παιδιά χάρηκαν πάρα πολύ και επιθυμούν να γνωρίσουν αυτόν και τα παιδιά του. Σχεδιάζουμε να περάσουμε μαζί τις Χριστουγεννιατικές γιορτές, άλλα πριν γίνει αυτό πρέπει να υπάρχει μία πρώτη επαφή.

Φαίνεται σαν να τα έχω υπολογίσει όλα και να ξέρω τι κάνω, όμως δεν είναι ακριβώς έτσι. Το ένστικτό μου σαν μαμά και σαν γυναίκα μου λέει ότι είμαι στο σωστό δρόμο, αλλά κάπου πίσω στο μυαλό μου υπάρχει ο φόβος μη κάνω κακό στα παιδιά μου. Έχουμε πολύ δύσκολο δρόμο μπροστά μας, μαζί με τον σύντροφο και γι’ αυτό προσέχουμε σε κάθε βήμα που κάνουμε και δεν βιαζόμαστε. Θα ήθελα όμως να ακούσω και την συμβουλή σας ή την γνώμη σας. Σας ευχαριστώ για το χρόνο σας”

Απαντάει ο Παιδοψυχίατρος, Οικογενειακός Θεραπευτής και Υπεύθυνος Ψυχικής Υγείας των Παιδικών Χωριών SOS Πλαγιαρίου, κύριος Δημήτρης Φιλοκώστας

Πώς χτίζεται μια οικογένεια; Με ποια υλικά μπορεί να κρατηθούν δυο οικογένειες μαζί και να χτίσουν κάτι καινούριο; Κι αυτό το καινούριο πώς μπορεί να κρατήσει και να μη διαλυθεί; Και τι μπορεί να σημαίνει ο φόβος, μέσα σε όλη αυτή τη διαδρομή, μην κάνω κακό στα παιδιά μου;

Συχνά σε συναντήσεις με οικογένειες, όταν προκύπτουν τέτοια ερωτήματα, αναζητώ μια μεταφορά για να μπορέσω να καταλάβω πώς μπορώ να βοηθήσω. Χτίζω μια οικογένεια, όπως ένα σπίτι; Και πώς χτίζεται ένα σπίτι;

Πρώτα το συζητώ και το σχεδιάζω. Ξεκινώ από τα θεμέλια και συνεχίζω με τους τοίχους, τα δωμάτια, τη σκεπή, τις πόρτες και τα παράθυρα. Φροντίζω ώστε οι χώροι ν’ ανταποκρίνονται στις ανάγκες όλων: να βλέπουμε ήλιο, να έχουμε ζεστασιά, να έχουμε τον χώρο για να καθόμαστε μαζί, αλλά και το δικό μας δωμάτιο για όταν θέλουμε να μείνουμε μόνοι.

Όμως, πόσο χώρο αφήνω για να συμβούν αλλαγές; Θέλω να πω, θα ήταν αλλιώς αν η οικογένεια έμοιαζε πιο πολύ με τροχόσπιτο, ή αν την έχτιζε κανείς με υλικά προσαρμόσιμα κι ελαφρά, σαν τα τουβλάκια lego, κι όχι με τσιμέντο. Και τι γίνεται αν κάποιοι θέλουν την οικογένειά τους χτισμένη με τούβλα ενώ οι υπόλοιποι την ήθελαν να είναι φτιαγμένη με κύβους από ζάχαρη και κομματάκια σοκολάτας; Στη δική μου φαντασία, κάθε οικογένεια μοιάζει φτιαγμένη από ιστορίες.

Ο φόβος μήπως συμβεί κάτι κακό συνδέεται νομίζω με την αβεβαιότητα, μήπως μια αλλαγή στην οικογένεια θα γκρεμίσει πράγματα που δεν ξαναχτίζονται. Τι είναι αυτό που μπορεί να συμβεί και που δεν αφήνει περιθώρια επανόρθωσης;

Από την άλλη πλευρά, αναρωτιέμαι, πώς μπορεί να είναι μια οικογένεια που δεν αλλάζει, που δεν επιτρέπει να συμβεί κάτι καινούριο; Συχνά οι άνθρωποι στην οικογενειακή θεραπεία παραδέχονται ότι δεν άφηναν τις ανάγκες τους να εκφράζονται για να μην προκαλέσουν καμία ενόχληση σε κανέναν. Σαν από σεβασμό σε ό,τι ο καθένας νομίζει σταθερό. Πώς γίνεται να σέβομαι τις ανάγκες των άλλων συνέχεια, και ποτέ τις δικές μου;

Θα πρότεινα να δημιουργήσετε τον χώρο για να συζητήσετε μαζί με τα παιδιά για τις επιθυμίες και τις ανησυχίες σας. Μπορείτε να τα ρωτήσετε σε σχέση με την οικογένειά σας. Με τι μοιάζει άραγε; Και αν μοιάζει με σπίτι, τότε ποιοι είναι που το χτίζουν, και με τι υλικά; Και τι φαντάζονται ότι θα μπορούσε ν’ αλλάξει από δω και πέρα στο πώς είστε μεταξύ σας, ώστε να αισθάνονται περισσότερο άνετα; Πώς φαντάζονται ότι θα είναι τα πράγματα μετά από πέντε χρόνια;

Πώς βλέπουν το ενδεχόμενο να ξαναπαντρευτείτε; Τι πιστεύουν ότι θ’ αλλάξει από κει και πέρα; Και τι φοβούνται ότι μπορεί να μην πάει καλά; Και τι είναι αυτό που αν γίνει δεν ξεγίνεται; Μπορείτε να μιλήσετε και για τους δικούς σας φόβους. Και να προτείνετε ίσως, ότι θα είναι καλό να συζητάτε πότε πότε όλοι μαζί για όσα μια οικογένεια μπορεί να σημαίνει.

Μου άρεσε η έκφραση: «βήμα βήμα να χτίσουμε μια οικογένεια». Δείχνει ότι υπάρχουν πράγματα που χρειάζονται χρόνο και υπομονή. Κάνω ένα βήμα μπροστά και ρωτάω, είναι όλοι OK? Και μπορεί να συνεχίσω ξανά μπροστά. Καμιά φορά ίσως να χρειαστεί να κάνουμε κι ένα βήμα πίσω. Ή να διορθώσουμε λίγο τα σχέδιά μας, για να ταιριάζουν καλύτερα σε όσα είναι για τον καθένα σημαντικά.

Δημήτρης Φιλοκώστας
Παιδοψυχίατρος και Οικογενειακός Θεραπευτής
Υπεύθυνος Ψυχικής Υγείας των Παιδικών Χωριών SOS Πλαγιαρίου
Θεσσαλονίκη
Τηλ: 2311 82 02 53
Web: http://www.paidopsy.gr/

*Τα ονόματα που αναφέρονται εντός του κειμένου δεν είναι τα πραγματικά και η φωτογραφία δεν απεικονίζει τα πραγματικά πρόσωπα.