fbpx

Πότε η τιμωρία στο παιδί, γίνεται κακοποίηση;

| 20 Οκτωβρίου 2014
ADVERTISEMENT

Η τιμωρία συνεπάγεται επιθετική συμπεριφορά εκ μέρους ενός ενήλικα η οποία μπορεί να εκφραστεί με πολλές μορφές.  Μπορεί να είναι σωματική (χτυπάω το παιδί), λεκτική (μιλάω άσχημα-προσβλητικά για αυτό), συναισθηματική (απειλώ με αποκλεισμό, με απομόνωση κλπ) . Από τη φύση της λοιπόν η τιμωρία συνιστά μορφή κακοποίησης με πλήθος αρνητικών αποτελεσμάτων βραχυπρόθεσμα αλλά και μακροχρόνια όπως η εγκληματικότητα των παιδιών αυτών ως ενήλικα.

Με την τιμωρία κερδίζουμε προσωρινά αποτελέσματα. Το γεγονός ότι ένα παιδί τιμωρείται επαναλαμβανόμενα για τον ίδιο λόγο, δηλώνει φανερά την αναποτελεσματικότητα της τιμωρίας. Το μόνο που αποφέρει η τιμωρία είναι μεγαλύτερη αντίσταση και μεγαλύτερη ένταση από το παιδί κάθε νέα φορά που επαναλαμβάνει τη πράξη για την οποία τιμωρείται.


ADVERTISEMENT

Στις μέρες μας ακούμε συχνά για νέες μεθόδους τιμωρίας όπως η καρέκλα της σκέψης που εφαρμόζεται σε παιδικούς σταθμούς και νηπιαγωγεία, οι οποίες εκ πρώτης όψεως δείχνουν πρόοδο σε σχέση με τη σωματική βία του παρελθόντος. Ωστόσο πλέον γνωρίζουμε ότι οι μέθοδοι αυτοί εμπεριέχουν μία μορφή συναισθηματικής βίας. Τα παιδιά που τοποθετούνται στην καρέκλα της σκέψης νοιώθουν την απομόνωση, την απομάκρυνση από την ομάδα, την περιθωριοποίηση. Για ένα παιδί κάτω των 5-6 ετών, είναι συναισθήματα που όχι απλά δεν μπορεί να επεξεργαστεί, αλλά ερμηνεύει και υποτιμητικά για τον εαυτό του και την αυτοεκτίμηση του. Μαθαίνει να μην εκφράζει το συναίσθημα του, τον θυμό του, γιατί καλείται να μείνει σιωπηλό.

Για να κατανοήσουμε ωστόσο βαθύτερα την αναποτελεσματικότητα της τιμωρίας και κυρίως, την αρνητική της δράση στα παιδιά, αρκεί να αξιολογήσουμε τις συμπεριφορές για τις οποίες τιμωρούνται.  Πότε τιμωρούμε ένα παιδί; Γιατί έριξε στο πάτωμα το φαγητό του, γιατί δεν μαζεύει τα παιχνίδια του, γιατί χτύπησε το αδερφάκι του και άλλα παρόμοια. Πριν προβείτε στην τιμωρία, προσπαθήστε να κατανοήσετε τους λόγους. Δώσατε αρκετό χρόνο στο παιδί σας σήμερα;; Θέλει να τραβήξει την προσοχή σας μήπως; Έχουν καλυφθεί οι σωματικές του ανάγκες;; Έχει κοιμηθεί αρκετά; Έχει φάει; Έχει γίνει μία σημαντική αλλαγή στη ζωή του πχ η έλευση αδερφού/ης;

Με την τιμωρία καταπαντούνται οι πραγματικές ανάγκες του παιδιού τις οποίες μαθαίνει να μην εκφράζει με αποτέλεσμα τα ψυχικά «βάρη» που κουβαλάει στην ενήλικη ζωή του (όπως μειωμένη κοινωνικότητα, ψυχαναγκασμοί).


ADVERTISEMENT

Γιατί όμως τιμωρούμε; Η απάντηση είναι απλή. Επαναλαμβάνουμε συνήθως τα πρότυπα παλαιότερων γενεών, είτε είναι οι γονείς μας είτε είναι οι παππούδες και γιαγιάδες μας. Θα χρειαστεί επομένως πολλή προσπάθεια από την πλευρά μας για να μπορέσουμε να ξεφύγουμε από αυτήν την γονεϊκή κληρονομιά.

Μήπως ήρθε η ώρα να αντικαταστήσουμε την τιμωρία; Οι γονείς θα πρέπει να συνιστούν θετικά πρότυπα και να διδάσκουν τα παιδιά τους τις αρνητικές συνέπειες των πράξεων τους με τη χρήση κινήτρων,  και κυρίως λογικών ορίων.

Γιούλη Μπαλίκου
Υποψήφια Διδάκτωρ Ψυχολογίας ΕΚΠΑ
Email: psychologiapaidiou@gmail.com
Web: http://psychologiapaidiou.blogspot.gr/ 


Σχόλια

Σχετικά Άρθρα

ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ

ΣΑΣ ΑΠΑΝΤΟΥΝ