Η διαφορά μεταξύ πειθαρχίας και τιμωρίας

Όταν το θέμα αφορά το μεγάλωμα των παιδιών, υπάρχει τεράστια διαφορά ανάμεσα στη τιμωρία και στη πειθαρχία.  Όταν τα παιδιά κάνουν λάθη, ταυτόχρονα βασίζονται στη καθοδήγηση των γονιών να τα καθοδηγήσει και να τα διδάξει. Ωστόσο οι διαφορετικές προσεγγίσεις των γονιών κάνουν τεράστια διαφορά στην ικανότητα του παιδιού να μαθαίνει –ή όχι-από τα λάθη του.

Τι είναι η τιμωρία;
Η τιμωρία είναι η παρέμβαση που συνιστά ενός είδους «ποινή» για κάτι απρεπές που έκανε το παιδί και συνήθως προκαλεί στον γονιό συναισθήματα απελπισίας και αναστάτωσης. Επίσης, πολύ συχνά, δίνει στα παιδιά το μήνυμα ότι είναι κακά ενώ επικεντρώνεται στη προσπάθεια των γονιών να έχουν τον έλεγχο και να αποδείξουν στο παιδί ότι «εγώ είμαι ο αρχηγός εδώ, είτε σ’ αρέσει είτε όχι».

Οι «εξουσιαστές» γονείς είναι εκείνοι που εφαρμόζουν τη τιμωρία στα παιδιά, απόδειξη πως όταν τα παιδιά ρωτάνε τον λόγο, η απάντηση αυτών των γονιών είναι «Επειδή το λέω εγώ».  Αυτού του τύπου οι απαντήσεις στα παιδιά, συνήθως περνάνε το μήνυμα ότι η γνώμη τους δεν έχει καμία αξία και ότι είναι ανίκανα να πάρουν αποφάσεις μόνα τους.

Ένα παράδειγμα τιμωρίας είναι οι ξυλιές. Αν για παράδειγμα το παιδί χτυπήσει τον αδερφό του και ύστερα ο γονιός για να το τιμωρήσει, του ρίξει μια ξυλιά στον πωπώ, αυτό που ουσιαστικά μαθαίνει είναι «Είμαι κακός. Η μαμά με έδειρε». Άλλα παραδείγματα είναι όταν ο έφηβος είναι πχ τιμωρημένος εις το άπειρο ή όταν ο γονιός πετάει τα παιχνίδια του παιδιού του επειδή δεν καθάρισε το δωμάτιό του.

Το πρόβλημα με τη τιμωρία
Υπάρχουν πολλά είδη τιμωρίας. Το πρόβλημα εδώ όμως είναι τα παιδιά δεν μπορούν να μάθουν να φέρονται, μέσω αυτής., Αν ο γονιός του παραπάνω παραδείγματος πάει και ρίξει μια ξυλιά στο παιδί του επειδή βάρεσε τον αδερφό του, δεν μαθαίνει στο παιδί τι να κάνει την επόμενη φορά που θα θυμώσει με τον αδερφό του.

Η τιμωρία διδάσκει στα παιδιά ότι είναι ανίκανα να πάρουν τον έλεγχο του εαυτού τους και αυτό που ουσιαστικά μαθαίνουν είναι ότι οι γονείς πρέπει να διαχειρίζονται τη συμπεριφορά και τα συναισθήματά τους, διότι τα ίδια δεν μπορούν να το κάνουν από μόνα τους. Επίσης έχουν τη τάση να μην μπορούν να πάρουν σωστές αποφάσεις, διότι οι γονείς τους έπαιρναν πάντα τις αποφάσεις για λογαριασμό τους.

Τα παιδιά που τιμωρούνται συχνά, μεγαλώνοντας γίνονται εχθρικά και επιθετικά διότι όταν τιμωρούνταν στη παιδική ηλικία, εστίαζαν στο πόσο θυμωμένα ήταν με το γονιό και όχι στη «λανθασμένη» πράξη ή στο πώς να μάθουν απ’ το λάθος τους. Οι γονείς που εφαρμόζουν τη τιμωρία ως μέρος της διαπαιδαγώγησης των παιδιών τους, είναι συνήθως ασυνεπείς και προκαλούν άγχος στα παιδιά τους επειδή το ίδιο άγχος νιώθουν και εκείνοι.

Τί είναι η πειθαρχία;
Η πειθαρχία εστιάζει στο να μάθει στα παιδιά νέες δυνατότητες, όπως να διαχειρίζονται τη συμπεριφορά τους και τα συναισθήματά τους και να λύνουν τα προβλήματά τους. Η πειθαρχία, διδάσκει στα παιδιά να μαθαίνουν απ’ τα λάθη τους και να βρίσκουν ακόμη καλύτερους τρόπους να λύνουν τα προβλήματά τους στο μέλλον.

Μια τεχνική της πειθαρχίας είναι αυτό που λέμε “time out”. Για παράδειγμα, αν το παιδί θυμώσει και πετάξει ένα παιχνίδι, του μαθαίνεις να κάνει time out, δηλαδή ένα διάλειμμα όπου θα μπορεί να ηρεμήσει. Ο στόχος αυτού του διαλείμματος είναι να μάθεις στο παιδί να καλμάρει τον εαυτό του όταν θυμώνει ώστε στο μέλλον, πρίν πετάξει ξανά ένα παιχνίδι από τα νεύρα του, να κάνει διάλειμμα μόνο του.

Η πειθαρχία έχει μια «εξουσιαστική» προσέγγιση στα πλαίσια της οποίας το παιδί μαθαίνει τις εναλλακτικές που έχει η συμπεριφορά του. Όταν το παιδί βρίσκεται αντιμέτωπο με τις αρνητικές συνέπειες της πράξης του, στη πειθαρχία οι συνέπειες αυτές έχουν νόημα και άμεση σχέση με το χρόνο. Για παράδειγμα, ένα παιδί που δεν τρώει το φαγητό του δεν θα φάει επιδόρπιο αλλά την ίδια στιγμή ο γονιός θα του εξηγήσει πώς μπορεί να φάει επιδόρπιο την επόμενη φορά.

Η πειθαρχία ενθαρρύνει τη χρήση επαίνων και επιβράβευσης ενώ βοηθάει στην οικοδόμηση μιας θετικής σχέσης μεταξύ παιδιών και γονιών όπως επίσης βοηθάει τους γονείς να δίνουν θετική προσοχή στο παιδί μειώνοντας έτσι την ανάγκη του παιδιού να τραβάει τη προσοχή με άσχημο τρόπο.

Υπάρχουν πολλές στρατηγικές πειθαρχίας που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι γονείς ώστε να κάνουν υπεύθυνα παιδιά, αρκεί να είναι κατάλληλες για την ηλικία τους. Αυτές οι στρατηγικές, βοηθούν τα παιδιά να νιώσουν ασφάλεια στις σχέσεις τους με τους άλλους και να αποκτούν αυτοεκτίμηση σε υγιή πλαίσια. Η πειθαρχία είναι ένας αγαπητός τρόπος να δείξεις στα παιδιά την επιθυμία σου να είναι ασφαλή, να κάνουν υγιείς επιλογές για τον εαυτό τους και τελικά να κερδίσουν την ανεξαρτησία τους.

Πηγή:  http://discipline.about.com/