«Θέλω να πάω για ποτό» ή «Θέλω μηχανάκι»: Πώς χειριζόμαστε τις «επικίνδυνες» απαιτήσεις του εφήβου;

Η εφηβεία είναι η μεταβατική περίοδος από την παιδικότητα προς την ενηλικίωση. Ο έφηβος αναζητά την ταυτότητα του, επιδιώκει την αυτονομία του, αποζητά την αποδοχή των συνομήλικων του, προσπαθεί να επιτύχει τους στόχους του και να αναλάβει δεσμεύσεις έναντι των πεποιθήσεων του. Μέσα σε όλη αυτή τη διαδικασία, ο έφηβος επιδίδεται σε συμπεριφορές πολλές φορές υψηλού κινδύνου προκειμένου να βοηθήσει τον εαυτό του να αντιμετωπίσει το άγχος που όλο αυτό του προκαλεί, να αντιμετωπίσει πιθανές αποτυχίες μέσα από την ανάληψη πολλών και νέων ρόλων αλλά και να γίνει αποδεκτός από τους συνομηλίκους του.

Οι πρώτες αντιδράσεις που συχνά σηματοδοτούν την εφηβεία είναι η συνεχής άρνηση του εφήβου, η απομόνωση, η κριτική, ο έλεγχος των ορίων. Ζητάει να αγοράσει μηχανή, να βγει για ποτό και να αργήσει να επιστρέψει, να πάει μόνος διακοπές. Και ο γονιός έρχεται αντιμέτωπος με όλο αυτό χωρίς να είναι συνήθως προετοιμασμένος. Και η προετοιμασία δεν αφορά το γονιό μόνο αλλά και το παιδί.

Δείτε σχετικά: Οι δυσκολίες της ανύπαντρης μητέρας με παιδί στην εφηβεία.

Προετοιμαζόμαστε λοιπόν για την όλη διαδικασία, για τις αλλαγές στο σώμα και την ψυχολογία. Αναγνωρίζουμε την εφηβεία ως μία περίοδο με φυσιολογικές αλλαγές. Μιλάμε στο παιδί μας μόλις δούμε τα πρώτα σημάδια έναρξης της εφηβείας και το προετοιμάζουμε για αυτά που συνήθως έρχονται. Η αυτονομία που ζητάει ο έφηβος είναι στο πλαίσιο μιας φυσιολογικής διαδικασίας και ο ρόλος του γονέα είναι να θέσει τις ασφαλείς βάσεις σε όλη αυτή τη διαδικασία αναζήτησης. Έχουμε θέσει λοιπόν τα γερά θεμέλια καθ όλη τη διαδικασία ανάπτυξης του παιδιού για να μπορέσει να προετοιμαστεί για μία «ασφαλή» εφηβεία.

Το πιο σημαντικό κομμάτι στην εφηβεία είναι η αυτογνωσία και η αυτοεκτίμηση. Έχουμε ενισχύσει το κομμάτι της αυτογνωσίας και της αυτοεκτίμησης στο παιδί μας για να μπορέσει να ανταπεξέλθει. Η αυτοεκτίμηση στην εφηβεία κλονίζεται και μία γερή βάση δομημένη σταδιακά στο παρελθόν θα ενισχύσει την «ανθεκτικότητα» και «αντοχή» του εφήβου. Ενώ μία σταδιακή βοήθεια μας στην όλη ωρίμανση του παιδιού, θα το βοηθήσει να ανταπεξέλθει ώριμα έναντι των απαιτήσεων της εφηβείας ενώ εμείς θα νιώθουμε μεγαλύτερη βεβαιότητα για τον ασφαλή χειρισμό νέων καταστάσεων από το παιδί.

Το να περάσουμε «καλές» πρακτικές στο παιδί, σημαίνει ότι πρώτα από όλα εμείς τις έχουμε υιοθετήσει στην καθημερινότητα μας. Ένας γονιός που καταναλώνει καθημερινά πχ αλκοόλ δε θα είναι εύκολο να «περάσει» άλλου είδους συμπεριφορά στο παιδί.

Τι γίνεται όμως όταν δεν υπάρχει προετοιμασία και η εφηβεία μας πιάνει εξαπίνης; Όταν ο έφηβος ζητά να βγει ή να πάρει μηχανάκι;  Η απαγόρευση χωρίς συζήτηση τίθεται φυσικά εκτός προσκηνίου. Συζητάμε με τον έφηβο. Προσπαθούμε να κατανοήσουμε αλλά και να τον βοηθήσουμε να κατανοήσει τους λόγους που ζητάει οτιδήποτε δεν αρμόζει στην ηλικία του. Θέλει να βγει απλά και μόνος για να γίνει αποδεκτός από την παρέα του; Προτείνουμε ασφαλείς εναλλακτικές και δεχόμαστε τις απόψεις του εφήβου. «Θα μπορούσες να καλέσεις του φίλους σου στο σπίτι», «θα ήθελες να πάτε στον κινηματογράφο, νομίζω ότι παίζει μία ταινία αυτή την περίοδο που θα σας αρέσει», «θα ήθελες να βρούμε εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης σου;».

Ο ρόλος του γονέα δεν είναι να επιβληθεί αλλά να κατανοήσει τις ανάγκες του εφήβου και να τον βοηθήσει να γνωρίσει τις δυνατότητες της ηλικίας του. Αν ο έφηβος πχ θέλει να αγοράσει μηχανάκι απλά και μόνο για να προβάλει την εικόνα του, οφείλουμε να του ενισχύσουμε την αυτοπεποίθηση και τη δυνατότητα που έχει να «προβληθεί» με υγιείς τρόπους πχ το να είναι καλός αθλητής.

Είμαστε λοιπόν κοντά στον έφηβο, έχουμε καλλιεργήσει την εμπιστοσύνη και την ενσυναίσθηση και  αναζητάμε τα σημάδια εκείνα που δείχνουν την ανάγκη του για κάτι βαθύτερο. Οι «απαιτήσεις» ενός έφηβου κρύβουν τις περισσότερες φορές την έλλειψη σε συναισθηματικό επίπεδο. Κι αυτό συνήθως γίνεται «εκμεταλλεύσιμο» σε μονογονείς, καθώς ο μονογονέας, πολλές φορές, προκειμένου να καλύψει κάποιες συναισθηματικές ανασφάλειες είτε δικές του είτε του παιδιού επιδίδεται σε παιδοκεντρικές συμπεριφορές και καλύπτει τις επιφανειακές ανάγκες του παιδιού σε υλικά αγαθά.

Αυτό που θα πρέπει να αναζητάμε είναι ένα ήρεμο οικογενειακό περιβάλλον κατανόησης των αναγκών του εφήβου το οποίο να προλαμβάνει την υιοθέτηση μίας μη ασφαλούς πρακτικής και αντίδρασης.

Μπορείς κι εσύ να υποβάλλεις το ερώτημά σου, στους ειδικούς του Singleparent.gr εδώ ενώ καλό είναι προηγουμένως να ρίξεις μια ματιά στο νέο μας ευρετήριο εδώ, γιατί υπάρχει πιθανότητα να έχει ήδη απαντηθεί!