Δύο γονείς δεν είναι απαραίτητα ζευγάρι: Πώς να το εξηγήσω αυτό στο παιδί;

Η λέξη διαζύγιο, είναι μια έννοια που δυσκολεύεται να κατανοήσει κάθε παιδί. “Τι σημαίνει διαζύγιο, μήπως φταίω εγώ που οι γονείς μου τσακώνονται και δεν μπορούν πια να μείνουν στο ίδιο σπίτι, τώρα θα με αγαπάνε το ίδιο;”, αυτές και άλλες πολλές μπορεί να είναι οι σκέψεις ενός παιδιού που βιώνει τον χωρισμό των γονιών του.

Πριν φτάσουμε όμως στο διαζύγιο, αξίζει να δούμε τον κύκλο ζωής της οικογένειας. Ο κύκλος ζωής της οικογένειας, ξεκινάει με την ένωση του ζευγαριού με το γάμο όπου ζωτικής σημασίας είναι η αφοσίωση στο νέο σύστημα, τη νέα οικογένεια. Οι διεργασίες που συντελούνται εδώ, είναι η διαμόρφωση του συζυγικού συστήματος και η αναδιαμόρφωση των σχέσεων με την εκτεταμένη οικογένεια και τους φίλους, ώστε να συμπεριληφθεί και ο σύντροφος. Το αμέσως επόμενο μεταβατικό στάδιο, έρχεται με την έλευση των νέων μελών της οικογένειας, των παιδιών, όπου και θα πρέπει να συντελεστεί η αποδοχή των νέων μελών στο σύστημα της οικογένειας. Το παραπάνω, συνίσταται στη διαμόρφωση του συζυγικού συστήματος με τον ερχομό των παιδιών και στην ανάληψη των γονεϊκών ρόλων.

Δείτε σχετικά: Τα παιδιά χωρισμένων γονιών δεν είναι για λύπηση!

Ένα διαζύγιο πολλές φορές προκύπτει στο παραπάνω μεταβατικό στάδιο της οικογένειας, όπου και πρέπει οι σύζυγοι να αναλάβουν τον γονεϊκό ρόλο που πολλές φορές συνεπάγεται ευθύνες και άγχος. Όταν ο ένας από τους δύο δεν είναι έτοιμος να δεχτεί αυτή την αλλαγή από την ανεξαρτησία στην τροποποίηση του καθημερινού του προγράμματος με βάση τις ανάγκες του παιδιού, τότε έρχεται η ρήξη. Όποια όμως και αν είναι η αιτία ενός διαζυγίου (απιστία, δυσκολία στην επικοινωνία, διαφορετικές ανάγκες και θέλω κλπ), το παιδί βιώνει όλες τις αλλαγές σε μη λεκτικό επίπεδο πολύ πριν οι γονείς του αποφασίσουν να του μιλήσουν. Συνεπώς, όσο και αν προσπαθεί το ζευγάρι να δείχνει «προς τα έξω» ότι όλα πάνε καλά και να προσπαθεί να ξεγελάσει ακόμα και ο κάθε σύζυγος τον εαυτό του, το παιδί έχει τόσο ευαίσθητες «κεραίες» που έχει εντοπίσει ήδη την αλλαγή στην ατμόσφαιρα.

Όταν τελικά επέλθει η οριστική ρήξη και ληφθεί η απόφαση για το διαζύγιο, είναι πολύ βασικό οι γονείς να προσπαθήσουν να εξηγήσουν στο παιδί με απλά και κατανοητά λόγια και σε συνάρτηση φυσικά και με την ηλικία, τι έχει συμβεί και τι αλλαγές θα φέρει αυτό στην οικογένεια τους (πχ. ότι οι γονείς θα μένουν σε ξεχωριστά σπίτια κλπ). Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να απενοχοποιήσουν το παιδί τους, λέγοντας του ότι δεν είναι εκείνο υπεύθυνο που οι γονείς του χώρισαν και ότι η αγάπη τους για εκείνο είναι αδιαπραγμάτευτη. Όσο περισσότερο προσπαθήσουν να κάνουν πιο κατανοητό στο παιδί το τι συμβαίνει στην οικογένεια και να το ενθαρρύνουν να εκφράσει τα συναισθήματα του, τόσο πιο ομαλά θα γίνει η μετάβαση στη νέα πραγματικότητα.

Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που το παιδί επιμένει και δείχνει να μην κατανοεί το ότι οι γονείς του σαν ζευγάρι χώρισαν; Πώς μπορεί να εξηγήσει στο παιδί ο γονιός μετά το διαζύγιο, ότι δύο γονείς δεν είναι απαραίτητα ζευγάρι;
Όταν ένα παιδί, παρά την επιμονή του γονιού να του το εξηγεί ξανά και ξανά, το αρνείται και επιμένει, είναι καίριας σημασίας να δούμε τι προσπαθεί να μας επικοινωνήσει το παιδί με αυτή του τη στάση. Ίσως να δυσκολεύεται να διαχειριστεί το ίδιο το γεγονός του διαζυγίου και να προσπαθεί να “πείσει” με αυτή του τη στάση τους γονείς του να είναι ξανά μαζί. Επιπλέον, ενδεχομένως να εκφράζει και τη δυσλειτουργία όλης της οικογένειας να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.

Συνεπώς πώς μπορεί ο γονιός να χειριστεί αυτή την άρνηση και την επιμονή του παιδιού του; Η ενσυναίσθηση και ο σεβασμός στις ανάγκες του παιδιού είναι το Α και το Ω στην αντιμετώπιση οποιασδήποτε δύσκολης συμπεριφοράς. Το να στεκόμαστε μόνο στην επιφάνεια και να προσπαθούμε να κάνουμε το παιδί να αλλάξει στάση, υπενθυμίζοντας του ότι πλέον η μαμά δεν είναι γυναίκα του μπαμπά, είναι μάλλον ανώφελο. Αυτό που είναι βοηθητικό, είναι να ενθαρρύνουμε το παιδί μας να μιλάει για το τι νιώθει, πόσο στεναχωριέται και πόσο δυσκολεύεται με τη νέα πραγματικότητα. Δίνοντας χώρο και χρόνο στις ανάγκες του παιδιού μας, θα το βοηθήσει να αποδεχτεί τη νέα τάξη πραγμάτων στην ζωή του πιο ομαλά.

Μαρίνα Κρητικού, 
Ψυχολόγος Υγείας- Οικογενειακή/Συστημική Σύμβουλος 
Λεωφ. Κουντουριώτη 77, Ρέθυμνο, Κρήτη
Τηλ: 2831301368
Κιν: 6942650506
E-mail: marina.kritikou@yahoo.com
Web: http://kritikou-healthpsy.gr/