Πρώτα Χριστούγεννα μετά το διαζύγιο

Χριστούγεννα… μια παραδοσιακά οικογενειακή γιορτή πλησιάζει και μαζί της φέρνει κι όλες εκείνες τις εικόνες με την οικογένεια ενωμένη κι ευτυχισμένη, να στολίζει χαρούμενη το δέντρο, να ανταλλάζει δώρα, να απολαμβάνει το γιορτινό τραπέζι.. Τι γίνεται όμως στη περίπτωση που οι γονείς δεν είναι πια μαζί; Που το παιδί πρέπει να «μοιράσει» τις γιορτές, να στολίσει δύο δέντρα, να παρευρεθεί σε δύο γιορτινά τραπέζια ξεχωριστά με την οικογένεια του κάθε γονιού, με κάποιον από τους δύο γονείς του πάντα να του λείπει και πάντα να τον σκέφτεται; Ειδικά τα πρώτα Χριστούγεννα μετά το διαζύγιο είναι μια δύσκολη περίοδος, καθώς για όλους είναι μια κατάσταση καινούργια, «ξένη», που δημιουργεί (σε μικρούς και μεγάλους) επώδυνα συναισθήματα. Ειδικά για τα παιδιά που βρίσκονται αντιμέτωπα με αυτήν την κατάσταση χωρίς τα ίδια να την έχουν επιθυμήσει ή να νιώθουν ότι μπορούν να την ελέγξουν, οι δυσκολίες είναι μεγαλύτερες! Θλίψη, ανασφάλεια, φόβο εγκατάλειψης, άγχος αποχωρισμού, ενοχή, θυμός είναι μόνο κάποια από τα συναισθήματα που μπορεί να δυσκολέψουν γονείς και παιδιά αυτήν την περίοδο. Πόσο εφικτό είναι όμως, μέσα σε μια τέτοια πραγματικότητα να επιτευχθεί εορταστικό κλίμα; Είναι, με κατάλληλους χειρισμούς και ρεαλιστικές προσδοκίες..

Αρκετά νωρίτερα από τις γιορτές είναι πολύ σημαντικό να έχετε συζητήσει και συμφωνήσει (έστω και μετά από τις αρχικές διαφωνίες) με τον/την πρώην σύζυγο σε ένα πρόγραμμα των ημερών αυτών σχετικές με τα παιδιά, όπως το πώς θα μοιραστούν, πού θα πάνε, πότε θα τα έχει ο άλλος ο γονιός, πώς θα επικοινωνούνε … Μην βάλετε τα παιδιά (ειδικά μικρής ηλικίας) στη διαδικασία να διαλέξουν με ποιον θέλουν να τα περάσουν, είναι πολύ επώδυνο να «προτιμήσουν» το ένα γονιό και να «ρίξουν» τον άλλο.. Τα μεγαλύτερης ηλικίας (π.χ. εφηβείας) μπορούν να έχουν λόγο στον καθορισμό του προγράμματος, καθώς έχουν και άλλες παραμέτρους στη ζωή τους, όπως οι φίλοι. Ωστόσο, όσο σημαντικό είναι να υπάρχει πρόγραμμα την περίοδο αυτή, τόσο σημαντικό είναι να υπάρχει κι ευελιξία κι από τους δύο γονείς σε περιπτώσεις που δημιουργείται κάποια ανάγκη (π.χ. η επιθυμία του παιδιού να δει τον γονέα με τον οποίο δεν περνάει τις γιορτές)

Προσπαθήστε να είστε κοντά σε συγγενείς και φίλους. Ετσι θα διατηρήσετε τον οικογενειακό χαρακτήρα των γιορτών, τα παιδιά θα εισπράξουν περισσότερη αγάπη και φροντίδα κι εσείς θα «μοιραστείτε» τη δημιουργία γιορτινού κλίματος με ανθρώπους αγαπημένους που πιθανά στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή να έχουν περισσότερες αντοχές και διάθεση από σας να το κάνουν! Κι αν φοβάστε ότι τέτοιες συγκεντρώσεις μπορούν να πυροδοτήσουν δυσάρεστες αναμνήσεις για τα παιδιά ή τη «ζήλια» τους για τη σύνθεση των άλλων οικογενειών, να είστε σίγουροι ότι μπορούν να αποβούν σωτήριες τις στιγμές που εσάς «σάς παίρνει από κάτω» καθώς τα παιδιά σας θα έχουν να ασχοληθούν με πολλά άλλα εκτός από σας και από τα δικά τους συναισθήματα.. Αν, ωστόσο, η σχέση με τον/τη πρώην σύζυγο είναι καλή κι επιτρέπει την…ειρηνική συνύπαρξη σε μια εορταστική συγκέντρωση, μη διστάσετε να το κάνετε καθώς τα παιδιά αφενός δε θα χρειαστεί να «μοιραστούν» κι αφετέρου θα δουν στη πράξη ότι πάνω απ’ όλα μπαίνει το νοιάξιμο και η αγάπη σας για κείνα..

Εάν οι παλιές οικογενειακές παραδόσεις όπως ο στολισμός του δέντρου, η αγορά των δώρων, κ.λ.π. σας γεμίζουν θλίψη στη θύμηση να τις ακολουθείτε όλοι μαζί, αντικαταστήστε με νέες που θα δώσουν και πάλι χαρά σε εσάς και τα παιδιά σας.

Προσπαθήστε να μην κατακλυστείτε από τα συναισθήματά σας για τον/την πρώην σύζυγο. Προτεραιότητα έχει η ψυχική υγεία του παιδιού, οι ανάγκες και οι επιθυμίες του και οπωσδήποτε η εποχή αυτή δεν είναι η κατάλληλη για να «νικήσετε» τον άλλο γονέα μέσα από το παιδί. Κάντε μια ανακωχή για αυτήν τουλάχιστον την ιδιαίτερη χρονική περίοδο και βρείτε τη δύναμη να απαλύνετε τις αναπόφευκτες ενοχές του παιδιού για το γονιό που είναι «μόνος» του, ενώ η υπόλοιπη οικογένεια είναι μαζί. Το παιδί έχει δικαίωμα να αγαπά, να του λείπει, να επιθυμεί και τον άλλο γονιό και να στεναχωριέται γι αυτόν, χωρίς ωστόσο να απειλείται η δική σας σχέση μαζί του. Επιτρέψτε του να σας μιλήσει για αυτόν/ήν, να επικοινωνήσει μαζί του/της αν το έχει ανάγκη, να σας εκφράσει τυχόν συναισθήματα για κείνον/η και την κατάσταση που βιώνει. Συγκρατήστε την τυχόν ανασφάλειά σας, μην την «ρίχνετε» στο παιδί και οπωσδήποτε μην «περιμένετε» από αυτό να σας κάνει να νιώσετε καλά με την προτίμησή τους στο πρόσωπό σας.

Προσπαθήστε να μην υπερβάλλετε στα δώρα και οπωσδήποτε μην μπείτε στον ανταγωνισμό με τον άλλο γονέα για τα περισσότερα και ακριβότερα! Ιδανικά συνεννοηθείτε με τον άλλο γονέα για τις προθέσεις τις δικές σας κι εκείνου/ης και να είστε σίγουροι ότι το καλύτερο δώρο για τα παιδιά -ειδικά αυτήν τη περίοδο- είναι η καλή διάθεση η δική σας, ο χρόνος σας μαζί τους, η ηρεμία στη σχέση με το μπαμπά ή τη μαμά και πολλή αγάπη!

Και η ευχή στον Αγιο- Βασίλη…; Είναι πολύ σύνηθες παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας να ζητήσουν την επανασύνδεση του μπαμπά και της μαμάς ως δώρο από τον…Αη Βασίλη! Αν μοιραστούν αυτήν την ευχή τους μαζί σας μη τα αποδοκιμάσετε, παρά ακούστε τα με αγάπη και κατανόηση κι εξηγήστε πως «δεν χωρίσατε γιατί έφταιγαν αυτά ή επειδή δεν ήταν καλά παιδιά» και πως αν και καταλαβαίνετε την επιθυμία τους να είστε και πάλι μαζί, αυτή ωστόσο αυτή δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί γιατί «εσείς κι ο/η μπαμπάς/μαμά πήρατε αυτήν την απόφαση για να νιώθετε καλύτερα μεταξύ σας κι ο Αγιος Βασίλης το ξέρει αυτό..»

Για τους γονείς που έχουν «προχωρήσει» τη ζωή τους με άλλους ανθρώπους και σκέφτονται να γνωρίσουν το/τη καινούργιο/α σύντροφο στα παιδιά τους, τα Χριστούγενα δεν είναι η κατάλληλη εποχή. Για τα παιδιά ένας νέος σύντροφος στη ζωή του γονιού είναι σε κάθε περίπτωση – στην αρχή τουλάχιστον- μια «απειλή» για το ρόλο και τη σημασία του άλλου γονέα (του «μόνου») στη ζωή τη δική τους αλλά και του γονιού που έχει τη σχέση. Μια τέτοια απειλή μπορεί να γίνει ακόμη πιο έντονη την περίοδο αυτή (που αναπόφευκτα νοσταλγείται η εικόνα της οικογένειας) και να πυροδοτήσει φαντασιώσεις από το παιδί περί «αντικατάστασης» του ενός γονιού, «ενοχή» για το ότι αποδέχεται το νέο άνθρωπο και να γεννήσει θυμό κι απόρριψη γι αυτόν και τη σχέση αυτή..

Και να θυμάστε…πριν κλείσει την πόρτα το παιδί σας για να περάσει τις γιορτές με τον άλλο γονιό, βρείτε τη δύναμη κι αποχαιρετίστε το με ένα χαμόγελο, ένα φιλί και μια ευχή να περάσει καλά.. μόνο αν δεν το «βαρύνετε» με τη δική σας –ενδεχομένως- μετέπειτα μοναξιά, μόνο αν νιώθει εσάς καλά που μένετε πίσω, θα μπορέσει κι εκείνο να περάσει καλύτερα τις γιορτές.. αυτό δε θέλετε άλλωστε ως γονιός;

Και για να οχυρωθείτε…είναι πιθανό να σας έρχονται θύμησες προηγούμενων, πιο χαρούμενων γιορτών, είναι σημαντικό όμως να ΄χετε στο νου σας ότι είτε επειδή το μέλλον συχνά αγχώνει και φοβίζει είτε επειδή το παρόν μπορεί να μην είναι όπως ακριβώς το φανταζόσασταν παλιότερα, μπορεί να εξιδανικεύετε το «γνωστό» παρελθόν, ξεχνώντας ότι στην …εποχή του δεν περνούσατε καλά, γι’ αυτό μάλιστα και αποτελεί παρελθόν! Σε κάθε περίπτωση τα Χριστούγεννα σύντομα θα είναι παρελθόν κι εσείς με τα παιδιά σας θα επιστρέψετε στη γνωστή σας καθημερινότητα, πιο «έμπειρη» πια σε συναισθήματα και καταστάσεις!

Και για το τέλος μην ξεχνάτε…ειδικά τις γιορτές χρειάζεται να αγαπάτε τα παιδιά σας περισσότερο από όσο «μισείτε» τον/την πρώην σας!

Καλές γιορτές!

Μαρία Βουλγαράκη
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια ζεύγους και οικογένειας
Χαρ. Τρικούπη 2 & Δωδεκανήσου
Άλιμος, Αττική
Κινητό: 6937 087217