fbpx

Όταν αυτός που πενθεί αποφεύγει πρόσωπα και πράγματα

| 3 Μαρτίου 2015
ADVERTISEMENT

Το να αποφεύγεις κάποια πράγματα ή καταστάσεις είναι κάτι συνηθισμένο και πολύ σημαντικό που πρέπει να κατανοήσουν όσοι πενθούν. Ενώ αυτό το άρθρο έκανε ένα σημαντικό διαχωρισμό, δεν επεδίωξε να εξηγήσει το τι σημαίνει να αποφεύγεις και τους τρόπους με τους οποίους αυτού του είδους η αντιμετώπιση του πένθους μπορεί να επηρεάσει την εμπειρία και τη συμπεριφορά κάποιου σε σχέση με τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου.

Τι εννοούμε όταν λέμε “αποφεύγεις”;


ADVERTISEMENT

Ένας γενικός ορισμός που θα μπορούσαμε να δώσουμε είναι “να κρατηθείς μακριά ή να εμποδίσεις τον εαυτό σου από το να κάνει (κάτι).” Επιφανειακά, μπορεί αυτό να μη φαίνεται περίπλοκο. Πιθανότατα αποφεύγεις κάτι κάθε μέρα, εγώ σίγουρα το κάνω.

Για παράδειγμα, μπορεί να αποφύγω ένα συγκεκριμένο δρόμο όταν πηγαίνω στη δουλειά επειδή έχει συνεχώς πολύ κίνηση. Μπορεί να αποφύγω κάποιον γνωστό στο σουπερμάρκετ επειδή δεν έχω όρεξη για κουβέντα. Τέλος, μπορεί να αποφύγω να κάτσω στη σειρά πίσω από μια γυναίκα με συνάχι η οποία έχει στο καλάθι της σόδα, παγωτό και φάρμακα για το κρύωμα.

Τώρα θέλω να σκεφτείς για ένα λεπτό αυτά τα παραδείγματα και να εντοπίσεις αυτό που νομίζεις ότι αποφεύγω. Αποφεύγω τους ανθρώπους και τα μέρη; Ναι, αλλά γιατί; Οι πραγματικοί λόγοι που μένω μακριά από συγκεκριμένους ανθρώπους και μέρη έχουν να κάνουν με την επιθυμία μου να αποφύγω τις δυσάρεστες εμπειρίες και συναισθήματα που έχω συνδέσει με την κίνηση, με τις άβολες συναντήσεις και τις ασθένειες.


ADVERTISEMENT

Όταν μιλάμε για την αποφυγή σε σχέση με την θλίψη, συνήθως αναφερόμαστε στην αποφυγή εμπειριών. Αυτό έχει να κάνει με μια προσπάθεια να μειώσεις, να αλλάξεις ή να μπλοκάρεις δυσάρεστες σκέψεις, συναισθήματα ή αισθήσεις. Αυτές είναι εσωτερικευμένες εμπειρίες τις οποίες αντιλαμβάνεσαι σαν επώδυνες ή απειλητικές και οι οποίες μπορεί να συμπεριλαμβάνουν τον φόβο του να χάσεις τον έλεγχο, του να ντραπείς ή του σωματικού τραυματισμού καθώς και σκέψεις και συναισθήματα που περιλαμβάνουν την ντροπή, την απελπισία, την ενοχή, την απομόνωση, τον χωρισμό κτλ. Τώρα σε παρακαλώ πρόσεξε ότι είπα ” αντιλαμβάνεσαι σαν επώδυνες ή απειλητικές,” αυτές οι κρίσεις είναι συχνά υποκειμενικές και αυτό που γίνεται αντιληπτό ως κάτι απειλητικό για κάποιον, μπορεί να είναι εντελώς παράλογο για κάποιον άλλο.

Γιατί αυτός που πενθεί μπορεί να αποφεύγει πρόσωπα ή πράγματα ;
Αυτοί που πενθούν πρέπει να αντιμετωπίσουν ένα σύνολο από τραυματικές αναμνήσεις, επώδυνα συναισθήματα, λογιστικά θέματα, δευτερεύουσες απώλειες κτλ. Στην αρχή, κάποιος που πενθεί μπορεί να νιώθει να γονατίζει υπο το βάρος του πένθους που τον κατακλύζει, αλλά αργότερα υπάρχουν χρονικές περίοδοι στις οποίες βιώνουν μια σχεδόν κανονική  καθημερινότητα την οποία διακόπτουν κάποια περιστασιακά ξεσπάσματα πένθους.

Αυτά τα ξεσπάσματα κάποιες φορές μπορείς να τα προβλέψεις αλλά συχνά είναι απρόβλεπτα και κάθε φορά που συμβαίνουν, μια πληθώρα δυσάρεστων σκέψεων, υπενθυμίσεων, αισθήσεων και μνήμων τα συνοδεύουν. Πολλοί άνθρωποι βιώνουν τέτοιου τύπου και έντασης συναισθήματα για πρώτη φορά και μπορεί σαν αντίδραση να δείχνουν συμπτώματα σωματικά, συναισθηματικά και συμπεριφοράς, τα οποία να τους κάνουν να νιώθουν άβολα. Αυτό μπορεί να είναι ακόμα πιο ακριβές στη περίπτωση εκείνων που δεν έχουν ακόμα βρει τρόπους να αντιμετωπίσουν την απώλεια τους. Ενώ το πένθος είναι πάντα δυσάρεστο και άβολο, για ορισμένους ανθρώπους, υπάρχουν κάποια στοιχεία που τα βρίσκουν απειλητικά και αυτές οι αντιλήψεις τους μπορεί να τους οδηγήσουν σε προσπάθειες να ελέγξουν ή να αποφύγουν συναισθήματα και αντιδράσεις που τους προκαλούν φόβο.

Μερικά παραδείγματα:

•          Να αποφεύγεις να πας στην εκκλησία επειδή φοβάσαι ότι οι ύμνοι θα σου θυμίσουν το αγαπημένο σου πρόσωπο και ότι θα αναδράσεις συναισθηματικά ενώ είσαι σε δημόσιο χώρο.

•           Να αποφεύγεις τον δρόμο όπου το αγαπημένο σου πρόσωπο είχε το ατύχημα που του κόστισε τη ζωή επειδή φοβάσαι ότι θα σου προκαλέσει επώδυνες μνήμες.

•          Να  αποφεύγεις το νοσοκομείο από φόβο ότι τα μηχανήματα και τα άτομα με τα ρούχα του χειρουργείου θα σου προκαλέσουν μια πληθώρα αναμνήσεων και θα πανικοβληθείς.

•           Να  αποφεύγεις τα συναισθήματα του πένθους από φόβο να χάσεις τον έλεγχο ή να τρελαθείς.

•          Να αποφεύγεις να κοιμηθείς τη νύχτα γιατί φοβάσαι ότι θα έχεις εφιάλτες.

•           Να αποφεύγεις να αποθηκεύσεις τα πράγματα του γιου σου επειδή φοβάσαι ότι θα χάσεις τον δεσμό σου με εκείνον και θα εξαφανιστεί.

•           Να αποφεύγεις να έρθεις σε επαφή με τα υπάρχοντα του γιου σου επειδή φοβάσαι ότι αν τα βλέπεις κάθε μέρα ο πόνος δεν θα  υποχωρήσει ποτέ.

•           Να αποφεύγεις τα συναισθήματα του πένθους για τον θάνατο του συντρόφου σου π.χ. από υπερβολική δόση ναρκωτικών από φόβο μήπως ανακαλύψεις ότι έχεις κάποιο μερίδιο ευθύνης.

Πώς φαίνεται ότι προσπαθείς να αποφύγεις στο πένθος;

•           Χρήση ουσιών

•           Απομόνωση ή απομάκρυνση

•           Να ρίχνεσαι με τα μούτρα στη δουλειά, στον εθελοντισμό κτλ

•           Να μένεις απασχολημένος/απασχολημένη

•           Αποφυγή των ανθρώπων, τόπων και δράσεων

•           Αποφυγή ή άρνηση συναισθημάτων

•           Πένθος που δεν φαίνεται: Έλλειψη συναισθημάτων και συμπεριφορά σαν τα πάντα να είναι εντάξει.

Πότε είναι χρήσιμο να “αποφεύγεις”;
Η αποφυγή μπορεί να είναι χρήσιμη, ειδικά όταν κάποιος αντιμετωπίζει κάτι επώδυνο και διαρκές όπως το πένθος. Κατά τη διάρκεια των πρώτων ημερών μετά τον θάνατο κάποιου τα συναισθήματα της θλίψης μπορεί να σε κατακλύσουν, παρόλα αυτά, τα διαδικαστικά επιβάλουν σε αυτόν που πενθεί να είναι ντυμένος, να σχεδιάσει την τελετή, να κάνει ότι διακανονισμούς και διαδικασίες χρειάζονται και να αντιμετωπίσει τους φίλους και την οικογένεια. Έχω ακούσει σε αρκετές περιπτώσεις, ανθρώπους να λένε ότι ανέβαλαν να κλάψουν για την απώλεια τους εκείνες τις πρώτες μέρες επειδή γνώριζαν ότι εάν ξεκινούσαν δεν θα μπορούσαν να σταματήσουν και θα παρέλυαν.

Πέρα από τις πρώτες μέρες μετά από ένα θάνατο, αυτοί που πενθούν πρέπει να βρουν τρόπο να διαχειριστούν τα συναισθήματα τους κατά τη διάρκεια των εβδομάδων και των μηνών που θ’ακολουθήσουν.Γονείς που πενθούν δεν καταφέρνουν να πάρουν άδεια ενώ μαθητές και υπάλληλοι που πενθούν, συχνά επιστρέφουν στις υποχρεώσεις τους σε μερικές μέρες ή βδομάδες μετά την απώλεια τους. Για να καταφέρουν να κάνουν αυτά που πρέπει, να φέρουν εις πέρας τις υποχρεώσεις τους και να αποτελούν μέρος μιας λειτουργικής οικογένειας ή/και κοινωνίας, πρέπει αρκετές φορές να αποφύγουν πράγματα που θα τους υπενθυμίσουν το πένθος τους.

Κάποιες φορές είναι απαραίτητο να γίνεται ένα διάλειμμα από το πένθος. Αυτή είναι μια από τις αρχές του πένθους, που λέει ότι αυτοί που πενθούν πρέπει να ταλαντεύονται ανάμεσα στο να αντιμετωπίζουν το πένθος τους(αντιμετώπιση) και να το αποφεύγουν(ανακούφιση).

Πότε το να αποφεύγεις πρόσωπα και πράγματα στο πένθος, είναι σημάδι ότι κάτι δεν πάει καλά;
Ενώ έχουμε πει ότι το να αποφεύγεις πρόσωπα και πράγματα στο πένθος, μπορεί να είναι χρήσιμο, για κάποιους μπορεί να γίνει ένας φαύλος κύκλος που τους βλάπτει και ο οποίος εμποδίζει την ίαση. Πολλοί, λανθασμένα πιστεύουν ότι  εάν κάνουν προσπάθειες να αποφύγουν τα συναισθήματα τους για αρκετό καιρό, αυτά τα δυσάρεστα συναισθήματα θα υποχωρήσουν ή θα εξαφανιστούν, ενώ στην πραγματικότητα τέτοιες προσπάθειες απλά αυξάνουν τις πιθανότητες να βγουν στην επιφάνεια.

Επιπλέον, όταν κάποιος κοπιάζει για να αποφύγει και να ελέγξει το πένθος του, ο κόσμος του συρρικνώνεται και γίνεται ολοένα και πιο περίπλοκος. Ο φόβος των σκέψεων και των συναισθημάτων που έχουν να κάνουν με το πένθος μπορεί να ξεκινήσουν να περιορίζουν τους τρόπους με τους οποίους αυτός που πενθεί, πληρεί τον ρόλο του σαν σύζυγος, γονέας, φίλος, υπάλληλος και μέλος της κοινωνίας, ενώ επίσης επηρεάζεται η δυνατότητα του να είναι ο άνθρωπος που θέλει να είναι.

Μια μητέρα που δεν θέλει πια να τραγουδάει στο παιδί της, ένας πατέρας που φοβάται να μάθει στον γιο του να οδηγεί, μια χήρα που φοβάται να αγαπήσει ξανά, μια κόρη που ζει σε ένα σπίτι γεμάτο ενθύμια των γονιών της και ένας γιος που δυσκολεύεται να κοιμηθεί χωρίς τη “βοήθεια” που “προσφέρει” ένα ποτήρι κρασί- αυτοί οι άνθρωποι που πενθούν είναι εγκλωβισμένοι, εγκαταλελειμμένοι, μεθυσμένοι και απόντες γιατί η αδυναμία τους να ζήσουν στο παρόν, τους κρατά για πάντα εγκλωβισμένους στο παρελθόν.

Το να αποφεύγεις κάτι που φαίνεται επώδυνο μπορεί να φαίνεται ωφέλιμο στο άμεσο μέλλον αλλά είναι προσωρινή λύση. Είναι σαν να παίρνεις ασπιρίνη για ένα σπασμένο χέρι. Μπορεί η ασπιρίνη να ελαττώσει προσωρινά τον πόνο αλλά δεν κάνει κάτι για το σπασμένο χέρι το οποίο χωρίς φροντίδα δεν θα γίνει καλά, ποτέ. Για να αποκτήσει κάποιος κατανόηση, προοπτική και ανοχή στον πόνο του πένθους πρέπει να επιτρέψει στον εαυτό του να τον νιώσει πραγματικά, να τον αντιμετωπίσει και να είναι εκεί, μέσα στη στιγμή και στο μέλλον. Ένας τρόπος να αντιμετωπίσεις το πένθος σου είναι να το κατανοήσεις.

Πηγή: http://www.whatsyourgrief.com/


Σχόλια

Σχετικά Άρθρα

ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ

ΣΑΣ ΑΠΑΝΤΟΥΝ