fbpx

Ιστορικά τέκνα εκτός γάμου και νομική αντιμετώπιση

| 10 Ιουλίου 2014
ADVERTISEMENT

Η ιστορία, έστω και κατά τα μεσαιωνικά χρόνια, οπότε τα ήθη ήταν παντελώς ανελαστικά, έχει να επιδείξει πλείστα όσα ιστορικά παραδείγματα τέκνων γεννημένων εκτός γάμου.

Ενδεικτικά, μία μεγάλη προσωπικότητα που γεννήθηκε εκτός γάμου ήταν ο Εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός, του οποίου ο πατέρας (Κόντες Νικόλαος Σολωμός) ήταν επίσημα παντρεμένος με την Μαρινέτα Κάκνη, ενώ εκείνος διατηρούσε εξωσυζυγικό δεσμό με την μητέρα του Διονυσίου και υπηρέτριά του Αγγελική Νίκλη, με την οποία απέκτησε δύο εκτός γάμου τέκνα. Μόλις την προπαραμονή του θανάτου του αναγνώρισε τα εξώγαμα τέκνα του νομιμοποιώντας με γάμο το δεσμό του.


ADVERTISEMENT

Μια άλλη μεγάλη προσωπικότητα της ιστορίας που ήταν νόθο τέκνο ήταν ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, ο οποίος -κατ’επικρατέστερη άποψη- ήταν γιός του κλέφταρματωλού Δημητρίου Καραΐσκου και κατ’ άλλους ενός τρίτου προσώπου με το όνομα Αραπόγιαννος. Η μητέρα του ήταν καλόγρια και ονομαζόταν Ζωή Ντιμίσκη και γι’ αυτό το λόγο και τον αποκαλούσαν «ο γιος της καλογριάς». Εξαιτίας του εξωγάμου καρπού και του παρανόμου έρωτα της καλόγριας, τόσο η ιδία, όσο και ο Καραϊσκάκης υπέστησαν τα πάνδεινα, αφού εξεδιώχθησαν από το μοναστήρι που διαβιούσε η μητέρα του, με αποτέλεσμα ο Καραϊσκάκης κυριολεκτικά να μεγαλώσει σαν αγρίμι (κατοικούσε σε μία σπηλιά!), κατάσταση η οποία επιδεινώθηκε όταν στην ηλικία των 8 ετών έμεινε παντελώς ορφανός.

Τέλος, άλλη μια προσωπικότητα , Πατρόνα της Αναγέννησης, προστάτιδα των τεχνών αλλά και από τις πιο αινιγματικές γυναίκες όλων των εποχών, η Λουκριτία Βοργία (η οποία απεικονίζεται και στη κεντρική φωτογραφία αυτού του άρθρου) που γεννήθηκε το 1480 στη Ρώμη, ήταν νόθος κόρη του πάπα Αλεξάνδρου ΣΤ και αδελφή του Καίσαρα Βοργία.

Οι ανωτέρω βέβαια ιστορικές αναφορές δεν γίνονται με πρόθεση της γραφούσης να υποστηρίξει και να υπερθεματίσει υπέρ των εξωγάμων τέκνων, πλην όμως επιθυμώ να υποστηρίξω την αξία του κάθε ανθρώπου, ανεξαρτήτως της οικογενειακής κατάστασής του. Προς αυτή τη κατεύθυνση αυτή έκλινε και η, ρηξικέλευθος για την εποχή της, μεταρρύθμιση του Οικογενειακού Δικαίου που έγινε με τον Ν. 1329/1983, οπότε επετεύχθη η πλήρης εξομοίωση των τέκνων που γεννώνται εντός γάμου με τα τέκνα που γεννώνται χωρίς γάμο των γονέων τους, τα οποία στην καθομιλουμένη καλούνται «εξώγαμα» ή «νόθα».


ADVERTISEMENT

Μέχρι πρότινος το φαινόμενο των εξωγάμων τέκνων αποτελούσε κοινωνική ανωμαλία, κοινωνικό «ταμπού», δεδομένων και των «χρονικών» τεκμηρίων πατρότητας του Νόμου (Αστικός Κώδικας, άρθρο 1465), που όριζαν και ορίζουν το πότε η γέννηση ενός τέκνου γίνεται εντός γάμου, οπότε το τέκνο τεκμαίρεται ότι έχει πατέρα στον σύζυγο της μητέρας, της οποίας φυσικά η μητρότητα τεκμαίρεται με τον τοκετό. Παρά την άμβλυνση των προκαταλήψεων η κοινωνική αποδοκιμασία των εξωγάμων τέκνων εξακολουθεί να έχει βαθιά τις ρίζες της στις αντιλήψεις για την κοινωνική σημασία του γάμου και της «νόμιμης οικογένειας», η οποία περιβάλλεται και από τον θρησκευτικό μανδύα της ένωσης του ανδρογύνου και της επέκεινα οικογενείας. Βεβαίως, οι ως άνω αντιλήψεις έχουν τη λογική βάση της ένταξης στον πυρήνα της οικογενείας, εν αντιθέσει με την ελευθεριότητα των εξωγάμων σχέσεων, οι οποίες έχουν σαφή κοινωνικό αντίκτυπο στους μετέχοντες αυτών. Το ισχύον όμως νομοθετικό καθεστώς, που εισήχθη βάσει του προαναφερθέντος Νόμου 1329/1983,δεν είχε ως σκοπό την «προώθηση» των εξωγάμων τέκνων, αλλά την άρση των αδικιών που γίνονταν εις βάρος τέκνων που δεν είχαν κανένα λόγο ή άποψη για το καθεστώς που τους επεβλήθη.

Σε συνέχεια της σκέψης αυτής του Έλληνα Νομοθέτη, στο ισχύον Σύνταγμα πουθενά δεν γίνεται διάκριση σε «γνήσια» και «εξώγαμα» τέκνα, όπως ήταν η ορολογία μέχρι τη μεταρρύθμιση του 1983. Επίσης, στο Σύνταγμα προβλέπεται ρητά η υποχρέωση της Πολιτείας για προστασία της αξίας του ανθρώπου και για τήρηση της αρχής της ισότητας και της ίσης μεταχείρισης της άγαμης μητέρας, επιταγές που απαγορεύουν μειωτικούς ορισμούς και στίγματα σε βάρος των ανθρώπων όσον αφορά τα  δικαιώματά τους. Θεωρώ πως ο Νόμος ορθώς εξίσωσε τα δικαιώματα των τέκνων, διότι δεν είναι δυνατόν δύο φυσικά πρόσωπα να έχουν διαφορετικά δικαιώματα στη ζωή επειδή γεννήθηκαν με ή χωρίς γάμο των γονέων τους. Φυσικά, ασχέτως νομικής αντιμετώπισης των τέκνων, η Ελληνική κοινωνία πολλές φορές αντιμετωπίζει επιφυλακτικά τα εκτός γάμου τέκνα, με  μειούμενες βέβαια τάσεις ως προς την αντιμετώπιση αυτή.

Περαιτέρω, δεδομένου ότι ένα τέκνο είναι γεννημένο εκτός γάμου, γεννώνται πολλά πρακτικά ζητήματα, περί της πατρότητάς του, ποιος πρέπει να έχει τη γονική του μέριμνα, πως αναγνωρίζονται τα δικαιώματα του πατρός, πως ο τελευταίος θα έχει επικοινωνία με το τέκνο του κ.ο.κ., τα οποία επιλύει άπαντα ο ισχύων Αστικός Κώδικας. Εκ των ανωτέρω ζητημάτων και δεδομένης της δυνατότητας διενέργειας ελέγχου γενετικού υλικού, η αναγνώριση της πατρότητας μπορεί να γίνει εύκολα μετά τη διενέργεια σχετικής πραγματογνωμοσύνης που θ’αποδεικνύει με πιθανότητες 99% εάν κάποιος είναι ο βιολογικός πατέρας του τέκνου.

Περαιτέρω, η γονική μέριμνα τέκνου που γεννήθηκε και παραμένει χωρίς γάμο των γονέων του ανήκει στην μητέρα του.

Σε περίπτωση αναγνώρισής του αποκτά γονική μέριμνα και ο πατέρας που όμως την ασκεί , αν έπαψε η γονική μέριμνα της μητέρας ή αν αυτή αδυνατεί να την εξασκήσει για νομικούς ή πραγματικούς λόγους.

Αν πάλι ο πατέρας το επιθυμεί και η μητέρα συμφωνεί το δικαστήριο μπορεί με αίτηση του πατέρα, ν’ αναθέσει και σε αυτόν την άσκηση της γονικής μέριμνας ή μέρους της εφόσον αυτό επιβάλλεται από το συμφέρον του τέκνου.

Σε περίπτωση που η αναγνώριση του τέκνου έγινε κατόπιν δικαστηρίου στο οποίο αντιδίκησε ο πατέρας τότε εκείνος δεν ασκεί γονική μέριμνα, ούτε μπορεί να αντικαταστήσει την μητέρα στην άσκησή της, εκτός εάν υπάρχει συμφωνία των γονέων. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, το δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει διαφορετικά εάν αυτό επιβάλλει το συμφέρον του τέκνου, εφόσον έπαψε η γονική μέριμνα της μητέρας , ή αυτή αδυνατεί να την ασκήσει για νομικούς ή πραγματικούς λόγους ή υπάρχει συμφωνία των γονέων.

Τα ανωτέρω δεν ισχύουν για την περίπτωση τέκνου που έχει νομιμοποιηθεί με επιγενόμενο γάμο των γονέων του, αφού το τέκνο αυτό έχει ως προς όλα, θέση γεννημένου σε γάμου και η γονική μέριμνα του τέκνου αυτού ρυθμίζεται από τις διατάξεις του Α.Κ. 1510,1511, 1512 και όχι από το εξαιρετικό δίκαιο της Α.Κ. 1515.

Τέλος, τα εκτός γάμου τέκνα απολαμβάνουν τα ίδια απολύτως κληρονομικά δικαιώματα με τα εντός γάμου γεννημένα τέκνα.

Νίκη Ροδίτη-Δικηγόρος
Δικηγορικό γραφείο Κωνσταντίνου Χάνου-Νίκης Ροδίτη
Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού 4, Χαλκίδα
Τηλέφωνο: 22210-76788
Web: www.kostashanos-nikiroditilawoffice.gr

Σχόλια

Σχετικά Άρθρα

ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ

ΣΑΣ ΑΠΑΝΤΟΥΝ