Μπορεί ο σύζυγός μου να αναγνωρίσει το εκτός γάμου παιδί μου;

Ερώτηση

«Έχω κάνει παιδί εκτός γάμου πριν χρόνια. Ο πατέρας του παρά τις πιέσεις μου δεν ήθελε να το αναγνωρίσει και έφυγε εξωτερικό. Πριν ένα χρόνο περίπου παντρεύτηκα με άλλον με τον οποίο τώρα περιμένουμε παιδί. Ποια είναι η διαδικασία έτσι ώστε ο σύζυγός μου να αναγνωρίσει ως δικό του το πρώτο μου παιδί (εκτός γάμου) και να πάρει το επίθετό του; Πρέπει να το υιοθετήσει; Σημειωτέον ότι ο πατέρας του (που ζει στο εξωτερικό) μας δήλωσε ότι δεν πρόκειται να κάνει κίνηση ποτέ για αναγνώριση ή προσβολή της πατρότητας».

Απαντάει η δικηγόρος παρ’ εφέταις, κυρία Όλγα Σαββίδου

Αγαπητή φίλη,

Ο μοναδικός τρόπος για να ρυθμίσετε την υπόθεσή σας με τον τρόπο που την θέτετε είναι η υιοθεσία ανηλίκου. Η διαδικασία δε, είναι η εξής:

Προϋποθέσεις υιοθεσίας ανηλίκου:

1-  Η  υιοθεσία πρέπει να αποβλέπει στο συμφέρον του υιοθετούμενου.

2-Αυτός που υιοθετεί ανήλικο:

-πρέπει να είναι μεταξύ 30 και 60 ετών

– να είναι ικανός  για δικαιοπραξία (πχ. να μην έχει υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση)

– πρέπει  να είναι μεγαλύτερος από τον υιοθετούμενο από κατά 18 έως 50 χρόνια

Εξαίρεση: Σε περίπτωση που σύζυγος θέλει να υιοθετήσει τέκνου που υιοθετείται ή που έχει ήδη υιοθετηθεί από τον/την σύζυγό του, καθώς και αν συντρέχει σπουδαίος λόγος, το δικαστήριο μπορεί να επιτρέπει την υιοθεσία και όταν υπάρχει διαφορά ηλικίας μικρότερη των 18 ετών (αλλά όχι κάτω των 15 ετών)

3- Δεν επιτρέπεται να υιοθετηθεί το ίδιο πρόσωπο  ταυτόχρονα από περισσοτέρους, (εκτός  αν αυτοί είναι σύζυγοι).

4- Δεν επιτρέπεται η υιοθεσία προσώπου που  είναι ήδη υιοθετημένο από άλλον, όσο διαρκεί η υιοθεσία (εκτός αν πρόκειται όπως είπαμε, για διαδοχική υιοθεσία του ίδιου προσώπου και από το σύζυγο αυτού που υιοθέτησε πρώτος).

5-Επιτρέπεται όμως, να υιοθετηθούν πολλοί ανήλικοι με την ίδια πράξη ή διαδοχικά από το ίδιο πρόσωπο.

6-Υιοθεσία υπό αίρεση ή προθεσμία είναι άκυρη.

7-Ο έγγαμος δεν  μπορεί να υιοθετήσει χωρίς την συναίνεση του συζύγου του η οποία παρέχεται αυτοπροσώπως με δήλωση στο δικαστήριο. Αν ο σύζυγος έχει τη συνήθη διαμονή του στην αλλοδαπή, η συναίνεση του μπορεί να δοθεί και με δήλωση ενώπιον συμβολαιογράφου. Το δικαστήριο όμως μπορεί να επιτρέπει την υιοθεσία και χωρίς  συναίνεση αν η παροχή της είναι αδύνατη για νομικούς ή πραγματικούς λόγους ή αν εκκρεμεί ανάμεσα στους  συζύγους δίκη διαζυγίου.

Διαδικασία:

1-Ο υποψήφιος θετός γονέας ζητά την έκδοση δικαστικής απόφασης στο αρμόδιο Μονομελές Πρωτοδικείο (740 ΚΠολΔ, αρ. 9  παρ. 1 Ν.4138/2013 ΦΕΚ Α 72/19.3.2013). Παρίσταται αυτοπροσώπως ενώπιον  του δικαστηρίου και συναινεί στην υιοθεσία.

2- Όταν αυτός που υιοθετεί έχει ήδη τέκνα το  δικαστήριο, ανάλογα με την ωριμότητά τους, οφείλει να ακούει και τη δική τους γνώμη.

3-Απαιτείται και η συναίνεση των γονέων του ανηλίκου (ή έστω ενός από αυτούς, αν ο άλλος έχει εκπέσει της γονικής μέριμνας ή η συναίνεσή του είναι αδύνατο γιατί έχει τεθεί σε στερητική δικαστική συμπαράσταση) ενώπιον του δικαστηρίου.

4-Αν ο ανήλικος δεν  έχει γονείς, συναινεί ενώπιον του δικαστηρίου ο επίτροπος ύστερα από άδεια του εποπτικού συμβουλίου, σε  περίπτωση που ο ανήλικος προστατεύεται από  αρμόδια κοινωνική υπηρεσία ή  οργάνωση, έγκυρη και όταν αυτός που συναινεί δεν  γνωρίζει το πρόσωπο του υποψήφιου θετού γονέα.

5-Η Συναίνεση των γονέων για υιοθεσία δεν επιτρέπεται να δοθεί προτού να συμπληρωθούν τρείς μήνες από τη γέννηση του τέκνου.

6- Η συναίνεση των  γονέων για υιοθεσία του τέκνου τους αναπληρώνεται, με ειδικώς αιτιολογημένη απόφαση  του δικαστηρίου, στις ακόλουθες περιπτώσεις:

α) αν οι γονείς είναι άγνωστοι ή  το τέκνο είναι έκθετο,

β) αν και οι δύο γονείς έχουν εκπέσει από τη Γονική μέριμνα ή βρίσκονται σε καθεστώς στερητικής δικαστικής συμπαράστασης  που τους αφαιρεί και την ικανότητα  να συναινούν για την υιοθεσία του παιδιού τους,

γ) αν οι γονείς έχουν άγνωστη διαμονή είτε πριν είτε μετά την παροχή της γενικής εξουσιοδότησης του  άρθρου 1554,

δ) αν το τέκνο προστατεύεται από αναγνωρισμένη κοινωνική οργάνωση, έχει αφαιρεθεί από τους γονείς η άσκηση της επιμέλειας, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1532 και 1533, και αυτοί αρνούνται καταχρηστικά να συναινέσουν και

ε) αν το τέκνο έχει παραδοθεί με τη συναίνεση των γονέων σε οικογένεια για φροντίδα και ανατροφή, με σκοπό την υιοθεσία, και έχει ενταχθεί σε αυτήν επί χρονικό διάστημα ενός τουλάχιστον έτους, οι δε γονείς εκ των υστέρων αρνούνται καταχρηστικά να συναινέσουν.

Αν οι περιπτώσεις α` έως  ε` συντρέχουν μόνο στο πρόσωπο του  ενός εκ των γονέων, η απόφαση του δικαστηρίου  αναπληρώνει τη Συναίνεση μόνο αυτού.

7-Με απόφαση του δικαστηρίου αναπληρώνεται και η συναίνεση του επιτρόπου για την υιοθεσία του ανηλίκου, εφόσον ο ανήλικος προστατεύεται  από αναγνωρισμένη κοινωνική  οργάνωση και ο επίτροπος αρνείται καταχρηστικά να συναινέσει.

8-Στις περιπτώσεις των πιο πάνω στοιχείων β` έως ε`, καθώς και  στην περίπτωση της αναπλήρωσης της συναίνεσης του επιτρόπου, το δικαστήριο μπορεί να ζητήσει την ακρόαση των  πλησιέστερων συγγενών, αν αυτή είναι εφικτή.

9- Με την επιφύλαξη των πιο πάνω διατάξεων, οι γονείς ή ο επίτροπος μπορούν να δίνουν, με δήλωση τους ενώπιον του δικαστηρίου, στην αρμόδια κοινωνική υπηρεσία ή την αναγνωρισμένη κοινωνική οργάνωση που περιθάλπουν τον ανήλικο, γενική εξουσιοδότηση να κινούν τη διαδικασία μελλοντικής υιοθεσίας του ανηλίκου απο πρόσωπο ή απο ζεύγος συζύγων που θα επιλέγονται ελεύθερα από την κοινωνική υπηρεσία ή την οργάνωση. Η εξουσιοδότηση αυτή μπορεί να ανακαλείται από τους γονείς ή τον επίτροπο, επίσης με δήλωση στο δικαστήριο, η οποία πρέπει να κοινοποιείται στην υπηρεσία ή την  οργάνωση το αργότερο έως την κατάθεση της αίτησης  για υιοθεσία.

Συναίνεση του ανηλίκου:

1-Απαιτείται αυτοπρόσωπα ενώπιον του δικαστηρίου, εφόσον ο ανήλικος έχει  συμπληρώσει τα 12 χρόνια σου (εκτός αν βρίσκεται σε κατάσταση ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής που περιορίζει αποφασιστικά τη λειτουργία της βουλησής του).

2-Μέχρι την συμπλήρωση των 12 ετών, συναίνεση του ανηλίκου δεν απαιτείται.

3-Σε κάθε περίπτωση το δικαστήριο, ανάλογα με την  ωριμότητα του ανηλίκου, οφείλει να ακούει και τη δική του γνώμη.

Κοινωνική έρευνα:

1-Απαραίτητο στοιχείο της διαδικασίας είναι η κοινωνική έρευνα. Αυτή συντελείται πριν από την τέλεση της υιοθεσίας.

2-Διεξάγεται επισταμένη κοινωνική έρευνα από την κοινωνική υπηρεσία ή άλλη υπηρεσία ή κοινωνική οργάνωση, αναγνωρισμένη ότι ειδικεύεται στις υιοθεσίες. Κατατίθεται  εμπρόθεσμα στο δικαστήριοσχετική  έκθεση για το αν, με βάση τα στοιχεία που προέκυψαν, η συγκεκριμένη υιοθεσία συμφέρει ή όχι τον υιοθετούμενο.

Συνέπειες υιοθεσίας ανηλίκου:

1-Διακόπτεται κάθε δεσμός του  ανήλικου με τη φυσική του οικογένεια (με εξαίρεση τις ρυθμίσεις περί κωλυμάτων  γάμου των άρθρων 1356 και 1357).

2-Ο ανήλικος εντάσσεται πλήρως στην οικογένεια του  θετού γονέα του.

3-Έναντι του θετού  γονέα και των συγγενών του  ο ανήλικος έχει όλα τα δικαιώματά και τις  υποχρεώσεις τέκνου γεννημένου σε γάμο. Το ίδιο ισχύει και για τους κατιόντες  του θετού τέκνου.

4-Σε περίπτωση ταυτόχρονης ή διαδοχικής υιοθεσίας περισσοτέρων, δημιουργείται μεταξύ τους συγγένεια όμοια με αυτήν που υπάρχει μεταξύ αδελφών.

5-Σημαντικό: Όταν ο ένας σύζυγος υιοθετεί το τέκνο του άλλου, οι δεσμοί του υιοθετούμενου με το φυσικό γονέα του και τους συγγενείς του δεν διακόπτονται. Κατά τα λοιπά  η υιοθεσία παράγει όλα τα αποτελέσματα υιοθεσίας που γίνεται  και από τους δύο συζύγους.

6-Το θετό τέκνο παίρνει το επώνυμο του θετού  γονέα. ‘Εχει όμως δικαίωμα, όταν ενηλικιωθεί, να προσθέσει  και το πριν την υιοθεσία επώνυμό  του. (Αν το τελευταίο αυτό ή το επώνυμο του θετού γονέα αποτελείται από δύο επώνυμα, χρησιμοποιείται για το σχηματισμό του σύνθετου επωνύμου του θετού τέκνου το πρώτο από αυτά.)

7-Σε περίπτωση κοινής υιοθεσίας από συζύγους ή υιοθεσίας από τον ένα σύζυγο του τέκνου του άλλου, ισχύει και  για το θετό τέκνο η δήλωση που τυχόν έκαναν οι σύζυγοι σχετικά με το επώνυμο  των τέκνων τους. Αν δεν έχει γίνει παρόμοια δήλωση μπορεί να γίνει στο ληξιαρχείο ταυτόχρονα με την καταχώρηση της  υιοθεσίας στα οικεία ληξιαρχικά βιβλία.

8-Το δικαστήριο μπορεί, με την απόφαση του περί υιοθεσίας, να επιτρέψει  στον υποψήφιο θετό γονέα, ύστερα από αίτηση του, να προσθέσει στο  κύριο όνομα του θετού τέκνου και άλλο όνομα. Στην περίπτωση αυτή το δικαστήριο μπορεί, ύστερα από αίτηση του θετού γονέα, που υποβάλλεται μετά τη συντέλεση  της υιοθεσίας αλλά το αργότερο εντός  ενός έτους από αυτήν, να επιτρέψει  την απάλειψη του κύριου ονόματος που έφερε το θετό τέκνο πριν την υιοθεσία, εφόσον τούτο επιβάλλεται από  το συμφέρον του τέκνου. Αν το θετό τέκνο έχει συμπληρώσει το δωδέκατο έτος της ηλικίας του, είναι απαραίτητη, σε κάθε περίπτωση, για τη χορήγηση της άδειας του δικαστηρίου η συναίνεση του ίδιου.

9-Αφότου συντελεστεί η υιοθεσία, τη γονική μέριμνα  των φυσικών γονέων ή την επιτροπεία, υπό την οποία τυχόν τελούσε το θετό τέκνο, αντικαθιστά αυτοδικαίως η γονική μέριμνα των θετών γονέων. Οι φυσικοί  γονείς δεν έχουν ούτε δικαίωμα επικοινωνίας με το θετό τέκνο. Αν ένας από τους συζύγους υιοθετήσει το τέκνο  του άλλου, τη Γονική μέριμνα έχουν από  κοινού και οι δύο σύζυγοι.

10-Σε περίπτωση κοινής υιοθεσίας ανηλίκου από συζύγους, αν ακολουθήσει διαζύγιο, ακύρωση του γάμου ή διακοπή της συμβίωσής  τους, έχουν ανάλογη εφαρμογή, σχετικά με την άσκηση της γονικής μέριμνας, τα άρθρα 1513 και 1514.

11-Όταν πρόκειται  για υιοθεσία του τέκνου του άλλου  συζύγου, η άσκηση της γονικής μέριμνας ανήκει αποκλειστικά στο φυσικό γονέα του  ανηλίκου, εκτός  αν το δικαστήριο αποφασίσει διαφορετικά λόγω συνδρομής σπουδαίου λόγου.

12-Αν κατά τη διάρκεια της ανηλικότητας του τέκνου  η γονική μέριμνα του θετού ή των θετών γονέων έπαψε για οποιονδήποτε λόγο, δεν επανέρχεται στους εξ αίματος γονείς. Σ’ αυτή την περίπτωση έχουν εφαρμογή οι διατάξεις για την επιτροπεία.

Δικηγορικό Γραφείο
Όλγας Σαββίδου και Συνεργατών
Αγίου Σπυρίδωνος 21, T.K. 18535, Πειραιάς (6ος όροφος)
Τηλέφωνα: 210 4221371
Email: info@lawsavvidou.gr
Web: http://lawsavvidou.gr/

Η κυρία Όλγα Σαββίδου, συμμετέχει στο ειδικό πρόγραμμα “Πρώτη Επίσκεψη δωρεάν” που σου παρέχει τη πρώτη συνάντηση μαζί της, εντελώς δωρεάν. Περισσότερες πληροφορίες μπορείς να δείς εδώ ενώ μπορείς να υποβάλλεις το ερώτημά σου, μέσω της ειδικής φόρμας εδώ.

*Η κεντρική φωτογραφία του άρθρου δεν απεικονίζει τα πραγματικά πρόσωπα.