fbpx

Ακύρωση αποδοχής της κληρονομιάς λόγω πλάνης

| 25 Ιουλίου 2014
ADVERTISEMENT

“Ο πατέρας μου πέθανε το 1995 και είχε βεβαιωμένα χρέη από το 1989.Εγώ έκανα αποποίηση κληρονομιάς άμεσα αλλά για τα παιδιά μου ανήλικα τότε δεν έκανα διότι είχα άγνοια των προθεσμιών. Μέτά την ενηλικίωσή τους έκαναν αλλά όχι εμπρόθεσμα πάλι από άγνοια 1) Γεννήθηκε 21/1/ 1980 αποποιήθηκε 29/8/ 2002(ήταν Σχολή Ευελπίδων) 2)Γεννήθηκε 8/6/1983 αποποιήθηκε 11/3/2003(φοιτήτρια) 3)Γεννήθηκε 23/10/1985 αποποιήθηκε 12/5/2004 4)Γεννήθηκε 20/7/1994 αποποιήθηκε 16/7/20014 Είναι καλυμμένα τα παιδιά μου δεδομένου ότι ήρθε ένα ειδοποιητήριο από την εφορία Δεδομένου ότι υφίστανται βεβαιωμένα χρέη απο τον αποθανόντα παρακαλούμε όπως προσέλθετε στην υπηρεσία μας προκειμένου να λάβετε γνώση με την ιδιότητά σας ως κληρονόμου. Ημερομηνία 10/7/2014 Πως μπορούν να εξασφαλιστούν τα παιδιά μου για να μην επωμιστούν τα χρέη του πατέρα μου”.

Απαντάει η δικηγόρος κυρία Θεώνη Κάδρα, από το Δικηγορικό γραφείο «Ε.Φωτοπούλου & Συνεργάτες»


ADVERTISEMENT

Σύμφωνα με το άρθρο 1847 ΑΚ «Ο  κληρονόμος  μπορεί  να  αποποιηθεί  την  κληρονομία μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών που αρχίζει από τότε που  έμαθε  την  επαγωγή και το λόγο της. Στην επαγωγή από διαθήκη η προθεσμία δεν αρχίζει πριν από τη δημοσίευση της διαθήκης.   Αν ο κληρονομούμενος είχε την τελευταία Κατοικία του στο  εξωτερικό ή  αν  ο  κληρονόμος έμαθε την επαγωγή όταν διέμενε στο  εξωτερικό, η προθεσμία είναι ενός έτους. Η προθεσμία αναστέλλεται από τους ίδιους λόγους  που  αναστέλλεται και η παραγραφή». Το 1850 ΑΚ ορίζει δε ότι «Η αποποίηση είναι άκυρη, αν γίνει μετά την πάροδο της προθεσμίας για αποποίηση. Αν περάσει  η προθεσμία, η κληρονομία θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή».

Το άρθρο 1527 ΑΚ ορίζει σχετικά με την κληρονομία που καλείται να αποποιηθεί εντός του ως άνω τετραμήνου ή να αποδεχτεί ανήλικος : «Η  κληρονομία  που  επάγεται  στο  ανήλικο τέκνο θεωρείται ότι  γίνεται αποδεκτή πάντοτε με το ευεργέτημα της απογραφής, και το τέκνο,  με την επιφύλαξη των διατάξεων το άρθρου 1912,  δεν  εκπίπτει  από  το  ευεργέτημα  αυτό.   Τρίτοι,  που  έχουν  έννομο  συμφέρον,  μπορούν να  αξιώσουν από το γονέα ο οποίος έχει τη διοίκηση, να συντάξει  απογραφή  μέσα σε τέσσερις μήνες το βραδύτερο». Σχετικά ορίζει και το άρθρο 1902 ΑΚ «Όσο ο κληρονόμος έχει δικαίωμα να αποποιηθεί την  κληρονομία, μπορεί να δηλώσει ότι την αποδέχεται με το ευεργέτημα της απογραφής. Η δήλωση γίνεται στο γραμματέα του δικαστηρίου της κληρονομίας.  Η  δήλωση  αποδοχής  θεωρείται  ότι έγινε με το ευεργέτημα της απογραφής, αν ο κληρονόμος είναι πρόσωπο για το οποίο  η  αποδοχή  της κληρονομίας γίνεται κατά το νόμο με το ευεργέτημα της απογραφής».

Το τι σημαίνει πρακτικά η αποδοχή αυτή, το ορίζει το άρθρο 1904 ΑΚ: «Ο κληρονόμος με απογραφή ευθύνεται  για  τις  υποχρεώσεις  της κληρονομίας έως το ενεργητικό της. Καμιά σύγχυση δεν επέρχεται ως προς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του έναντι της κληρονομία». Οι ανήλικοι δηλαδή εκ του νόμου αποδέχονται με το ευεργέτημα της απογραφής και δεν ευθύνονται για το παθητικό (χρέη) της κληρονομίας με τη δική τους περιουσία. Υπάρχει δηλαδή χωρισμός των περιουσιών κληρονομούμενου και κληρονόμου, σε αντίθεση με τον απλό κληρονόμο για τον οποίο γίνεται σύγχυση περιουσιών και τα χρέη του κληρονομούμενου αντιμετωπίζεται σαν  δικά του χρέη.


ADVERTISEMENT

Για να ισχύσει όμως το ευεργέτημα αυτό και να καταστεί ο ανήλικος κληρονόμος του ενεργητικού (και όχι του παθητικού) της κληρονομίας που του επάγεται και την αποδέχεται ρητά ή πλασματικά πρέπει, συμμορφούμενος με τη διάταξη του 1912 ΑΚ, να συντάξει απογραφή το αργότερο εντός ενός έτους από την ενηλικίωσή του, αλλιώς επέρχεται έκπτωση από το ευεργέτημα αυτό που του δίνει ο νόμος. Σχετικά, το άρθρο 1912 ΑΚ ορίζει: «Σε περίπτωση προσώπων ανίκανων ή με περιορισμένη ικανότητα για δικαιοπραξία,  για  τα οποία η αποδοχή της κληρονομίας γίνεται κατά το νόμο με το ευεργέτημα της απογραφής, έκπτωση από το ευεργέτημα  επειδή δεν  συντάχθηκε  απογραφή  επέρχεται  αν  μέσα σε ένα χρόνο, αφότου τα πρόσωπα έγιναν απεριορίστως ικανά, δεν έκαναν την απογραφή».

Αν δηλαδή μέχρι τη συμπλήρωση του 19ου έτους του ανηλίκου δε συνταχθεί απογραφή, ο ανήλικος χάνει αυτοδικαίως το ευεργέτημα αυτό και γίνεται αναδρομικά από το θάνατο του κληρονομούμενου απλός κληρονόμος, με αποτέλεσμα να ευθύνεται και με τη δική του περιουσία απέναντι στους δανειστές του κληρονομούμενου.

Συνεπώς, αν όταν καλείται ανήλικος ως κληρονόμος κληρονομίας που έχει χρέη, έχει τη διαζευκτική δυνατότητα (με την έννοια ότι η μία αποκλείει την άλλη) ή να αποποιηθεί μέσω των νομίμων αντιπροσώπων του (γονέων) την κληρονομία που του επάγεται (εντός προθεσμίας 4 μηνών από τότε που έμαθε την επαγωγή και το λόγο της), αφού προηγουμένως λάβουν άδεια από το Δικαστήριο για την αποποίηση αυτή και ελεγχθεί ότι είναι προς το συμφέρον του τέκνου (η κατάθεση της αίτησης για τη λήψη της εν λόγω άδειας αναστέλλει την τετράμηνη προθεσμία) , ή να συντάξει μέχρι τη συμπλήρωση του 19ου έτους του απογραφή της κληρονομίας και συνεπώς να ευθύνεται για τα χρέη της κληρονομίας έως το ενεργητικό της κληρονομίας.

Αν, λοιπόν, οι γονείς ανηλίκου δεν αποποιήθηκαν εμπροθέσμως την κληρονομία που επάγεται στο ανήλικο (είτε απευθείας είτε λόγω προγενέστερης δικής τους αποποίησης), τότε ο ανήλικος αποδέχεται εκ του νόμου με το ευεργέτημα της απογραφής και μετά την πάροδο της τετράμηνης αποσβεστικής προθεσμίας καθίσταται κληρονόμος μόνο μέχρι το ενεργητικό της κληρονομίας, ιδιότητα που τη διατηρεί προσωρινά μέχρι να συντάξει απογραφή, με καταληκτικό χρονικό όριο της σύνταξης αυτής μέχρι τη συμπλήρωση του 19ου έτους του. Αν δε γίνει η ως άνω απογραφή ο ενήλικος πλέον κληρονόμος εκπίπτει από το ευεργέτημα αυτό που του είχε παράσχει ο νόμος και με τη συμπλήρωση του 19ου έτους του καθίσταται οριστικά πλέον απλός κληρονόμος, ευθυνόμενος και με τη δική του περιουσία για τα χρέη της κληρονομίας.

Στη δική σας λοιπόν περίπτωση κανένα από τα παιδιά σας (ενν. εσείς για λογαριασμό τους) δεν αποποιήθηκε εντός του τετραμήνου από τη δική σας αποποίηση, ούτε συνέταξε απογραφή (ούτε και έχουν πλέον ηλικιακά δικαίωμα να τη συντάξουν αφού είναι άνω των 19 ετών), ώστε να μην ευθύνονται για τα χρέη της περιουσίας του παππού τους. Είναι δηλαδή κληρονόμοι και του ενεργητικού και του παθητικού της κληρονομίας του πατέρα σας από την ημερομηνία θανάτου του. Το γεγονός δε ότι έχουν αποποιηθεί μεταγενέστερα δεν ασκεί επιρροή, διότι η αποποίηση αυτή είναι άκυρη, με αποτέλεσμα να συνεχίζουν να ευθύνονται ως κληρονόμοι. Νομίμως δηλαδή μπορεί να στραφεί το Δημόσιο εναντίον τους για τη βεβαιωμένη οφειλή. Η άγνοια νόμου δυστυχώς δε συγχωρείται στο δίκαιο μας.

Γενικά υπάρχει η δυνατότητα ακύρωσης της τεκμαιρόμενης αυτής αποδοχής (με μόνη δηλαδή την πάροδο του τετραμήνου για αποποίηση) λόγω άγνοιας – πλάνης περί της υποχρέωσης αποποίησης και για το ανήλικο, με άσκηση τακτικής αγωγής ακύρωσης της αποδοχής στο Πολυμελές Πρωτοδικείο, ώστε να είναι μετέπειτα δυνατή η έγκυρη αποποίηση της κληρονομίας. Η νομολογία με αποφάσεις της (ΠΠρΘεσσαλ 11468/2008, ΑΠ 1211/2008) έχει δεχτεί ότι η άγνοια των νομικών διατάξεων και των προθεσμιών αποποίησης εκ μέρους των ασκούντων την γονική μέριμνα γονέων-γονέα, εξομοιώνεται με τη μη γνώση της επαγωγής της κληρονομιάς και άρα αποκλείει την έναρξη της προθεσμίας για την αποποίηση στο πρόσωπο του ανηλίκου.

Όμως, η προθεσμία για την άσκηση της αγωγής αυτής είναι 6 μήνες από τη γνώση της πλάνης, από τη στιγμή δηλαδή που τα παιδιά σας έμαθαν ότι έπρεπε να αποποιηθούν. Όπως αναφέρετε, όλα έχουν αποποιηθεί, που σημαίνει ότι η αφετηρία του εξαμήνου εκκινεί το αργότερο από την ημερομηνία έκαστης αποποίησης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι εφόσον το μικρότερο παιδί σας αποποιήθηκε στις 16-07-2014 είναι το μόνο που μπορεί να ζητήσει εμπροθέσμως την ακύρωση της τεκμαιρόμενης αποδοχής του λόγω πλάνης, ώστε να μπορέσει μετά την έκδοση απόφασης να αποποιηθεί εγκύρως εντός τετραμήνου. Τα μεγαλύτερα παιδιά σας  δυστυχώς συνεχίζουν να ευθύνονται για τα χρέη του παππού τους.

Δικηγορικό Γραφείο
Eυγενίας Α. Φωτοπούλου 
Βασιλίσσης Σοφίας 6, T.K. 106 74 Αθήνα
Τηλέφωνα: 210 36 24 769, 211 7 80 80 80
Fax: 210 36 24 703
Email: info@efotopoulou.gr
Web: http://efotopoulou.gr/

Μπορείς κι εσύ να υποβάλλεις το ερώτημά σου, στους ειδικούς του Singleparent.gr εδώ ενώ καλό είναι προηγουμένως να ρίξεις μια ματιά στο νέο μας ευρετήριο εδώ, γιατί υπάρχει πιθανότητα να έχει ήδη απαντηθεί!

Σχόλια

Σχετικά Άρθρα

ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ

ΣΑΣ ΑΠΑΝΤΟΥΝ