Η τέχνη της χηρείας

Αρχικά η ενδυματολογική εικόνα της χήρας, είχε ως στόχο την απλοποίηση της γυναικείας μορφής και την κάλυψη της θλίψης της. Ωστόσο, η έκθεση «Ο θάνατος γίνεται αυτή» του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης (The Metropolitan Museum of Art) της Νέας Υόρκης,  αποδεικνύει ότι τα εν λόγω σύνολα έκαναν το ακριβώς  αντίθετο. Ντελικάτα φορέματα και πέπλα εξωτερίκευαν όχι μόνο τα συναισθήματα της χήρας, αλλά την έκαναν να δείχνει πιο σεξουαλική και μυστηριώδης.

«Οι νέες σε ηλικία χήρες , τσουμπωτές και χαμογελαστές με τα ακαταμάχητα μάτια τους κάτω από τα μαύρα βέλη, είναι μια εικόνα πολύ ελκυστική» γράφει ο Robert de Valcourt στο «Το βιβλίο των καλών τρόπων» του 1855. Αυτή η παράγραφος, μεταξύ άλλων, «βλέπει» και αποκαλύπτει τη χήρα γυναίκα κάτω από τα δαντελωτά Βικτωριανά φορέματα της εποχής.

Στη πορεία, το μαύρο εξελίσσεται σε ένα χρώμα σικάτο και αριστοκρατικό αλλά η τέχνη της πενθούσας μόδας είναι πιο πολύπλοκη από την απλή απουσία χρωμάτων. Για τις εύπορες χήρες, που είχαν την οικονομική δυνατότητα να ακολουθήσουν τις επιταγές της μόδας στη μνήμη του εκλιπόντος συζύγου,  τρία ήταν τα επίσημα στάδια του πένθους:
Το πρώτο στάδιο περιελάμβανε βαρύ μαύρο βέλος, ήταν απλό όπως της καλόγριας και τα υφάσματα  έπρεπε να τονίζουν την ευσέβεια και την αυτοσυγκράτηση. Μετά από μερικούς μήνες, οι χήρες άρχιζαν να ενσωματώνουν στο ντύσιμό τους πιο «elegant» υφάσματα όπως το μετάξι  αλλά και λίγο πιο ανοιχτά χρώματα όπως το γκρί και το μωβ ή συνδυασμούς μαυρόασπρου όταν το πένθος άρχισε να γίνεται πιο «ελαφρύ».

Η Βασίλισσα Βικτωρία που θρήνησε τον αδικοχαμένο σύζυγό της, υπήρξε ένα παράδειγμα μελαγχολικής, σχεδόν μακάβριας αισθητικής, που κυριάρχησε στα τέλη του 19ού αιώνα. Το πένθος και ο θρήνος άρχισαν να γίνονται η fashion τάση της εποχής. Τα κοσμήματα μαλλιών που είχαν άλλοτε χαρίσει οι εκλιπόντες σύζυγοι στις γυναίκες τους αλλά και οι μαύρες δαντελωτές ομπρέλες, έγιναν απαραίτητα αξεσουάρ του πένθους.Οι πιο εκκεντρικές χήρες, που είχαν σταματήσει να πενθούν, συνέχιζαν να φορούν μαύρα ρούχα ενώ υπήρχαν χήρες που παρέτειναν το πένθος τους, επειδή τους άρεσε αυτό το στυλ και ήθελαν να υιοθετήσουν τη συγκεκριμένη μόδα για περισσότερο καιρό.

«Βλέποντας γυναίκες να επιμένουν να φορούν μαύρες γούνες για πολύ καιρό μετά το πένθος, θυμόμαστε την απάντηση μιας χήρας που είπε στη μητέρα της “Με αυτό το ντύσιμο , δεν χρειάζεται να κάνω παραπάνω έξοδα για να βρω άλλο σύζυγο”» γράφει ο συγγραφέας Daniel Clement στο βιβλίο «Συμβουλές κοινής ευγένειας» (Hints of Common Politeness) του 1867. https://archive.org/details/hintsoncommonpol00cole

Οι χήρες αυξάνονταν το 19^ο αιώνα κι ακόμη κι αν ήταν εύπορες και λευκές, δεν δίσταζαν να περιφέρονται με  κοστούμια και βέλη από όνυχα μοιάζοντας με αντι-νύφες, ίσως όχι παρθένες πια, σίγουρα όμως άξιες σεβασμού.

Το εικονογραφημένο βιβλίο «Μια χήρα και οι φίλες της» http://www.amazon.com/Widow-Friends-Charles-Dana-Gibson/dp/B000KL5SZ6   που γράφτηκε το 1901 από τον συγγραφέα Charles Dana Gibson , δείχνει με σαρδόνιο τρόπο το πώς οι χήρες γυναίκες γινόντουσαν αντικείμενο διεκδίκησης από τους άντρες. Στο συγκεκριμένο βιβλίο,  νέες χήρες απεικονίζονται περικυκλωμένες από πιθανούς συντρόφους , σαγηνευτικές και «επικίνδυνες».  Για παράδειγμα, μια εικόνα του βιβλίου, δείχνει μια ομάδα αντρών να πέφτει στα παγωμένα νερά μιας πισίνας και μια χήρα να τους τραβάει έξω, θέλοντας έτσι η συγγραφέας να τονίσει την αντιστροφή των ρόλων.

«Ο θάνατος γίνεται αυτή» θα βρίσκεται στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης (The Metropolitan Museum of Art) στη Νέα Υόρκη, μέχρι την 1^η Φεβρουαρίου 2015.  Κι ακόμη κι αν δεν συμφωνούμε με όσα γράφονται  ή απεικονίζονται στα παραπάνω συγγράματα, μην ξεχνάμε πως είναι του 18^ου και 19^ου αιώνα και αποτελούν ίσως μια «εξήγηση» σε ό,τι αφορά τις προκαταλήψεις που υπάρχουν για τη χηρεία και το πένθος, μέχρι και σήμερα.

Πηγή: Μέρος του άρθρου αντλήθηκε από τo Huffingtonpost.com